مراحل رشد ذهنی کودک از دو تا سه سالگی

کودک به سرعت رشد می کند و در ابتدای سه سالگی شروع به سوال پرسیدن می کند، سوال هایی که هیچ وقت تمامی ندارند. جدیدترین کار بالطبع پاسخ گفتن به سوال های کودک است، چرا که قوه ی کنجکاوی کودک را که از خصوصیات مثبت است، هم چنان پویا نگه می دارد. جواب های درست به این سؤالات نه تنها اطلاعات کودک را بالا می برد، بلکه به توازن روحی و عاطفی وی نیز کمک می کند و این چیزی نیست، جز درک این موضوع که پدر و مادر وی – به عنوان کسانی که دنیای اطراف را می فهمند و برای او نیز تشریح می کنند – در نزدیکی وی قرار دارند و زندگی او برای آنها اهمیت دارد.

تا فرارسیدن آن مرحله، کودک فقط کلماتی از قبیل «نه»، «مال منه » و «فقط خودم» را می گوید. در ضمن، توجه به این امر ضروری است که ما نباید برداشتی منفی از خود خواهی وی داشته باشیم ؛ او فقط می خواهد خود را اثبات کند. هرگاه کودک چیزی را دید و درباره ی آن حرف زد، شما حرفهای او را تکرار کنید و کمی هم به آن طول و تفصیل بدهید؛ به عنوان مثال، اگر گفت: «نگاه کنید این سگ است»، شما اضافه کنید: «بله میبینی چقدر بزرگه؟ ».

یا وقتی گفت: «توپ رفت»، شما بگویید: «بله، میبینی توپ  چرخید و رفت زیر کاناپه، روی زمین دراز بکش تا اونو بیینی»؛ در این مرحله هدف افزایش دامنه ی لغت کودک از قبیل صفت ها و کلمات مربوط به شناخت زمان و مکان است، کلماتی از قبیل قبلا، الان، بعد آ، در کنار، زیر، وسط و …. کودک کتاب ھا را دوست دارد و میتواند آنها را ورق بزند پس او را به پشت بخوابانید و کتاب هایی نیز در اختیار او بگذارید یا برایش قصه بخوانید. به همراه کودک خود کتاب های عکس دار یا کتابهایی را که عکس هایش بر اساس حروف الفبا مرتب شدهاند، ورق بزنید، این کار از بهترین شیوه های آموزش کلمات به کودک است.

در این کار فقط به این اکتفا نکنید که بگویید مثلاً «این گربه است»، بلکه باید بگوید: «به این گربه ی خاکستری نگاه کن ! ببین چه طناب قشنگی دور گردنش بسته شده است اما ترانه های کوتاه و کاست اشعار و قصه ها می تواند کمک زیادی به شما بکند. سرانجام، در مقوله ی رشد فکری از نظر گفتار باید گفت که از آغاز سه سالگی، کودک شروع به فهم بعضی قواعد و اتصال زمانی وقایع میکند و این به کودک اجازه می دهد تا در بازی هایی که شما برایش مهیا می کنید، بداند که هرکس چه نقشی را باید در تناسب با بقیه ی گروه بازی کند. این تمرینها در این سن او را قادر خواهد ساخت که زمان ها را مرزبندی کند و از روی نشانه ها زمانهای مختلف روز و روزهایی که هفته را تشکیل می دهند، تشخیص دهد.

یک نکته ی مهم و قابل تذکر این است که بدانیم کودک فقط با عقل خود نیست که چیزهایی را می فهمد، بلکه حواس هم به او کمک می کند. این بسیار خطرناک است که در رشد فکری کودک فقط بر مسائل فکری محض تکیه کنیم. در امر یادگیری، کودک در کنار استفاده ی از حواس پنجگانه تفریح می کند و لذت می برد. در آغاز توجه فرزندان شما به چیزهایی است که آنها را هرگز ندیده و صدایشان را نشنیده است، مانند صدای گنجشک، صدای عبور پرنده ای در آسمان، وزوز زنبور عسل و …. اگر دیدیم کودک  ما با چیزی به هیجان می آید، می توانیم کارهای دیگری نیز برای خوشایند وی انجام دهیم، مثل نشان دادن منظره شهر در شب یا نگاه کردن به باریدن برف. هنگامی که کودک به جزئیات، بوها، صداها و جنس سطح اشیاء آگاهی پیدا کرد، باب اکتشافات برای او باز شده است و او در دروازه ی تولد آگاهی فکری قرار گرفته است.