انواع ترس و اضطراب در کودک
ترس از مدرسه در کودکان می‌تواند منجر به بیدار ماندن او در طول شب، گریه‌های فراوان، فراموشی دستشویی رفتن یا نشان دادن رفتارهای پرخاشگرانه بشود. کودک شما ممکن است به‌طور دقیق بداند که از چه چیزی ترس دارد و این ترس ممکن است ناشی از یک سرسره بزرگ در زمین بازی مدرسه یا اجبار برای استفاده از دستشویی ناآشنا باشد. البته استرس کودکان از مدرسه گاهی بدون هیچ دلیلی در کودک بروز می‌کند و اگر از او بپرسید که از چه چیز مدرسه می‌ترسد، قادر به پاسخگویی نخواهد بود.
بررسی هایی که در زمینه ترس های کودکان به عمل آمده نشان می دهد که تقریبا همه کودکان در برهه ای از زندگی خود به ترس های خاصی دچار می شوند. برخی از این ترس ها جنبه ی سازگارانه دارند، زیرا باعث می شوند که کودک از موقعیت های بسیار خطرناک پرهیز کند.
بعضی از ترس های دوران کودکی با گذشت زمان فروکش می کنند و می توان آنها را نوعی پدیده رشدی پنداشت. در مقابل بعضی از ترس ها جنبه ی افراطی داشته و کودک را از تعقیب فعالیت ها و علایق مناسب با سن او باز می دارند.
استرس کودکان از مدرسه
ریشه یابی اضطراب دوران مدرسه
مدرسه هراسی یک نوع از اختلال های اضطرابی در کودکان است که با ترس شدید از رفتن به مدرسه مشخص می شود. کودکان مبتلا به این اختلال از ترس و نگرانی مبهمی در باره ی احتمال وقوع یک سانحه یا مصیبت صحبت می کنند و غالبا از ناراحتی های بدنی نظیر سر درد، دل درد یا حالت تهوع شکایت دارند. امتناع از مدرسه رفتن در هر سنی دیده می شود، اما معمولاً در ابتدای هر مقطع به صورت واضح تر و عینی تر خود را نشان می دهد.
تقریبا این مسأله در بین پسرها و دخترها در سنین آغاز مدرسه به طور یکسان دیده می شود، اما در سطوح بالاتر اندکی متفاوت می شود. این امر در خانواده هایی که بچه ها با فاصله های زیاد از یکدیگر متولد می شوند، شایع تر است و همانطور که گفته شد شایع ترین دلیل ترس از مدرسه در کودکان و در بدو ورود به مدرسه، اضطراب جدایی از والدین بویژه مادر است.
البته باید توجه داشت که بعضی از این کودکان برای آن از رفتن به مدرسه خودداری می کنند که فعالیت های دیگر برای آنان تقویت کننده تر هستند. کودکان دیگر ممکن است نه به علت ترس از مدرسه رفتن بلکه به علت ترس از ترک خانه، از رفتن به مدرسه خودداری کنند. پاره ای از این کودکان ممکن است از این بیم داشته باشند که پدر یا مادر آنها بمیرد یا آنها را ترک کند و به این نتیجه رسیده باشند که با ماندن در کنار والدین، ترسشان کاهش می یابد. این کودکان دچار اضطراب جدایی هستند و اگر چه تاثیر این اضطراب نیز به صورت نرفتن به مدرسه تجلی می کند، این حالت را نباید با مدرسه هراسی اشتباه نمود.
بهانه های نرفتن به مدرسه
اضطراب جدایی در کودکان
اضطراب دوران مدرسه یکی از مشکلات عمده ی دانش آموزان محسوب میگردد. اضطراب مدرسه شامل اضطراب جدایی و اضطراب امتحان میشود. احساس تنش و فشار روانی که دانش آموزان هنگام حضور در مدرسه تجربه میکنند از علایم شایع در اضطراب مدرسه هستند؛ یا این که شامل افکار و رفتار پریشانی است که به هنگام تداعی حضور در مدرسه، دیده میشود.
معمولاً امتناع از مدرسه رفتن یکی از نشانه های استرس کودکان از مدرسه محسوب میشود. از چشم انداز تحولی، اضطراب مدرسه ناشی از اضطراب جدایی از والدین ، خانه، خانواده یا شرایطی است که به آن دلبستگی ایجاد شده است.
اغلب مادران کودکانی که ترس از مدرسه رفتن دارند، افرادی وسواسی، کم تحمل، نکته سنج و موشکاف هستند خود یا یکی از نزدیکان شان که احتمالا در کودکی دچار همین مشکل بوده اند. ترس یا امتناع از مدرسه بیش از آنکه علت شخصیتی، عاطفی یا… داشته باشد، ناشی از یادگیری است. برخی والدین در ارتبـــاط خود با کودکان، مفاهیم و نکته های منفی از محرک ها و مکان هایی مثل مدرسه یا درس خواندن را انتقال می دهند.
وقتی آنها تجربه های منفی توأم با وحشـــت و ترس و اضطراب خود را از دوران تحصیل و مدرسه، تنبیه و توبیخ ها به بچه ها انتقال می دهند و از آنها می خواهند مواظب رفتارهایشان باشند، خواه ناخواه، بذر امتناع و ترس از مدرسه را در افکار آنان می کارند.
دلایل هراس کودکان از مدرسه چیست؟
نقش والدین در ایجاد اضطراب دوران مدرسه و مهدکودک
نقش والدین و اضطراب جدایی در کودکان این سن مصادف است با ساخت طرح واره هایی از محیط اطراف که توســـط نزدیک ترین افـــراد به فرد انتقال داده می شـــود، کودک ۶ یا ۷ ساله آمادگی بســـیار زیادی برای دریافت، ذخیره و حفظ اطلاعاتی دارد که نزدیکان بویژه پـــدر و مادر، خواهر و برادر، در مورد یک شـــیء، مســـئله، مکان یا فرد به او می دهند.
هرگونه برداشـــت منفی و انتقال آن به کودک، التهاب، دلواپسی، تشویش، اضطراب و ناراحتی یا آرامش، انگیزه مثبت، تلاش و کوشش، شادمانی و هیجانات مثبت می تواند در واکنش کودک نسبت به یک مسأله مؤثر باشد و ترس از مدرس رفتن را در او ایجاد کند.
آنچه والدین به صورت احساس، افکار، اعمال و گفتار به فرزندشان انتقال می دهند، بخصوص در این ســـن او را نسبت به حضور یا عدم حضور (مثلا در مدرسه و کلاس) تهییج می کند. ایجاد باورهای غلط نســـبت به معلم، ایجاد یأس و یا ناامیدی از آینده، بیان و ابراز تشویش و نگرانی از چگونگی حضور بچه ها در مدرسه و… حساسیت منفی و واکنـــش عاطفی او را در پی خواهد داشت و هرگونه تأکید و تحریک کودک در این شـــرایط به حضور در مدرسه، شـــدت واکنش ها را می افزاید و نتیجه منفی به بار می آورد.
راهکار والدین در پیشگیری از اضطراب دوران مدرسه
علت ترس کودک از مدرسه
- برای از بین بردن اضطراب جدایی در کودکان نبایـــد تجارب، افکار و بازخوردهای منفی خود را به کودکان و نوجوانان انتقال دهید، بلکه می بایست بـــا توجه به مراحل مختلف رشـــد کودک و نوجوان و تغییرات هر مرحله، رفتارهای خود را متناسب با هر مرحله، تغییر دهید.
- در سنین ابتدایی از ترساندن بچه هـــا، ایجادترس از معلم، ترس از مدرسه رفتن ، تنبیهات (اگر بچه خوبی نباشی می گم معلم تو را تو کلاس حبس کند) خودداری کنند.
- خاطرات، یادواره ها و تجارب مثبت، شاد و جالب خود با معلم های دوره ابتدایی را با بچه ها در میان بگذارند، از معلم ها با القاب خوب و با لبخند یاد کنند.
- آنها را مهربان و دلسوز بدانند و این ذهنیت را به بچه ها انتقال دهند،
- پیش از آغاز مدرســـه آنها را با مسئولین، معلم ها و محیط مدرسه آشنا کنند،
- به هیچ وجه آنها را به خاطر ضعف در فهم یا عدم انجـــام تکالیف، تنبیه یا توبیخ نکنند.
- بچه های دیگر را به رخشـــان نکشند، تفریحات آنها را محدود نکنند، و دلیلش را مدرسه رفتن قلمداد نکنند.
- بچه ها را در دوره ابتدایی به خود وابسته نکنند.
- سعی کنند روش ها را به آنها بیاموزند و بگذارند خودشـــان با کمک و یاری والدین در حد اعتدال تکالیفشان را انجام دهنـــد.
- برای جلوگیری از انزواطلبی و دوری گزینی ســـعی کنند از دبیران در منزل استفاده نکنند. آنها را تا می توانند در محیط های آموزشـــی و حضور در جمع قرار دهند.
نوشته های مشابه:
ترس کودک از دکتر رفتن ، راهکارها
آماده کردن کودکان برای رفتن به مهدکودک
خشم و پرخاشگری در کودکان
نکات ضروری در مورد انتخاب پرستار کودک
لینک اینستاگرام:
https://www.instagram.com/p/BqNK1p_AzPl/
