علت، علائم و روش های کنترل فشار خون باردرای
فشار خون بارداری چیست؟
همیشه فشار خون بالا در زنان باردار یک نگرانی ویژه به حساب می آید. به طور کلی فشار خون بارداری بالاتر از ۱۳ بر روی ۸ را به عنوان فشار خون آستانه خطر معرفی می کنند. اگرچه بالا بودن فشار خون در دوران بارداری می تواند تحت کنترل و نظارت در بیاید در صورت سهل انگاری ممکن است برای شما و کودکی که حمل می کنید خطر آفرین باشد. بنابراین بایستی با مطالعه در مورد عوامل خطر ساز علل ایجاد فشار خون بالا و راهکارهای درمان خانگی یا کلینیکی فشار خون بالا در بارداری اطلاعات خود را در این زمینه بالا ببرید. در این مقاله علاوه بر معرفی علل احتمالی فشار خون حاملگی ، در مورد عوامل خطرساز این بیماری و همچنین راهکارهایی که شما می توانید با کمک آن از فشار خون بالا جلوگیری کنید به شما معرفی خواهد شد. به علت اهمیت پزشکی این موضوع پیشنهاد می شود قبل از شروع کاغذ و قلمی آماده کنید و نکات کلیدی و روش‌های پیشنهادی را در گوشه‌ای برای خود یادداشت نمایید
عوامل فشار خون بالا در بارداری را بشناسید.
در اینجا می خواهم لیستی از عللی که ممکن است منجر به فشار خون بالا در بارداری شما شده باشد را با یکدیگر مرور کنیم. اضافه وزن یا چاق بودن اولین عاملی است که می‌تواند فشار خون شما را افزایش دهد. فعالیت بدنی کم دومین عاملی است که در این زمینه نقش بازی می کند. سیگار کشیدن و مصرف الکل شرایط را پیچیده تر خواهد کرد. اگر برای بار اول باردار می شوید و یا سابقه خانوادگی فشار خون بالای مربوط به دوران بارداری را دارید احتمال اینکه دچار این بیماری شوید افزایش می‌یابد. از طرفی دیگر معمولاً مادرانی که بیش از یک جنین را در عین واحد حمل می کند خطر مبتلا شدن به فشار خون حاملگی در این افراد افزایش می یابد. سن بالاتر از ۳۵ سال می تواند علت دیگر فشار خون حاملگی باشد. کمک گرفتن از برخی از فناوری های تولید مثل کمک کننده مانند IVF یا بارداری خارج از رحم که در مقاله دیگری در زرافه جادویی به صورت مفصل در مورد آن توضیح داده ایم خود می‌تواند عاملی برای فشار خون دوران بارداری باشد. در نهایت ابتلا به دیابت یا دیابت دوران بارداری و یا هر کدام از بیماریهای خود ایمنی خاص ممکن است در ایجاد فشار خون بالا خطر آفرین باشد.
انواع فشار خون در بارداری
به طور کلی فشار خون در دوران حاملگی را به سه حالت مختلف می توانیم تقسیم کنیم. دسته بندی کردن انواع فشار خون حاملگی در نحوه درمان و توصیه های پزشکی که به بیمار می شود نقش دارد.
فشار خون مزمن اولین نوع از فشار خون در دوران بارداری به فشار خون مزمن معروف است. منظور از فشار خون مزمن این است که مادر باردار حتی قبل از اینکه حامله شود دچار این بیماری بوده است. در این حالت بیماری در حین دوره بارداری نیز ادامه خواهد داشت. پزشکان معمولاً فشار خون بالایی که در ۲۰ هفته ابتدایی دوران بارداری تشخیص داده می شود را از نوع فشار خون مزمن طبقه‌بندی می‌کنند. این دسته از مادران عمدتاً به درمان های دارویی کنترل فشار خون به خوبی جواب می دهند.
فشار خون بارداری دومین دسته از بیماری های فشار خون در دوران بارداری با این نام خوانده می شود. فشار خون در بارداری معمولاً به بیماری مادران ای اطلاق می شود که قبل از هفته سی ام توسط پزشکان تشخیص داده میشود. تشخیص فشار خون بالا در مادرانی که سابقه این بیماری را نداشته اند پیش بینی بیماری پره اکلامپسی و مری را افزایش می‌دهد. در واقع این بیماری دسته سوم انواع فشارهای خون بالا در دوران بارداری را تشکیل داده است.
فشار خون پره اکلامپسی مادرانی که حتی قبل از دوران بارداری بنابر عللی مانند سابقه داشتن فشار خون بالا در خانواده دچار این بیماری هستند ممکن است در طول دوران بارداری خود دچار بیماری پراکلامپسی نیز بشوند. در واقع وقتی که پزشک به وجود این بیماری در مادر باردار شک می کند خواستار آزمایشات تکمیلی خواهد شد. بیماران پره اکلامپسی در مایع دفعی بدن خود حاوی مقادیری به مراتب بیشتر از حد نرمال از پروتئین خواهند بود. در مقاله دیگری در زرافه جادویی به طور کامل به این بیماری و روش های تشخیص و درمانی آن پرداخته ایم. در صورت علاقه می توانید به آن مراجعه فرمایید.
گرفتن فشار خون در طی دوران حاملگی
آن چیزی که به عنوان فشار خون توسط پزشکان گرفته می شود در واقع یک عدد کسری است که نشان دهنده فشار خون سیستولیک برروی فشار خون دیاستولیک است. در واقع فشار خون سیستولیک یا همان صورت کسر مورد نظر فشاری است که بر سرخ رگ های ما هنگامی که قلب عمل پمپاژ خون به سراسر بدن را انجام می‌دهد وارد میشود. در مقابل فشار دیاستولیک یا همان مخرج کسر فشار، میزان نیزویی است که بر سرخرگ های ما هنگام استراحت قلب وارد خواهد شد. فشار خون طبیعی به صورت مرسوم بایستی پایین تر از عدد ۱۳ بر روی ۹ در حین دوران بارداری باشد. پزشک معمولاً در اولین ملاقات فشار خون مادر باردار را اندازه میگیرد. به این فشار فشار خون پایه ای می گویند. در مراجعات بعدی یکی از کارهایی که پزشک به صورت روتین انجام خواهد داد گرفتن فشار خون شما و مقایسه آن با اعداد قبلی موجود در پرونده پزشکی شماست. اگر هر گونه تغییری که نشان‌دهنده مشکلی در فشار خون شما باشد پزشک بررسی های تخصصی بیشتر را انجام خواهد داد.
فشار خون پایین در بارداری
همان گونه که فشار خون بالا در هنگام بارداری می تواند مشکلات جسمی برای شما و یا جنینی که حمل می کنی به وجود آورد، فشار خون پایین نیز بدون دردسر نخواهد بود. با این که عددی حقیقی به عنوان فشار خون پایین وجود ندارد، بعضی از علائم می تواند هشدار دهنده فشار خون پایین در هنگام بارداری باشد. از جمله علایمی که ممکن است پس از گذشت ۵ هفته از دوران بارداری خود احساس کنید عبارتند از سردرد، سرگیجه، حالت تهوع، احساس ضعف، سرما یا حالت گزگز شدن دست ها و پاها. در واقع افت فشار خون در مادران باردار نشات گرفته از بیشتر شدن سطح برخی از هورمون های خاص در خون است. این هورمون ها به گشاد تر شدن رگهای خونی منجر می شود و گشادتر شدن رگ ها به افت فشار خون منتج می شود. اگرچه این امر برای آمادگی هر چه بیشتر اندام مادران باردار برای زایمان راحت تر ضروری به نظر می رسد ولی ممکن است مشکلات خاص خود را نیز به همراه داشته باشد.
پیشگیری از فشار خون بالا در زمان حاملگی
عوامل خطرسازی که معمولا در بروز فشار خون بالا نقش دارند مانند، چاقی و سابقه فشار خون، به وسیله ورزش و رژیم غذایی مناسب می توانند کنترل شوند. هر چند که در دوره حاملگی افزایش وزن اجتناب ناپذیر است اما با این حال توصیه می شود که زنان حامله در مورد مقدار افزایش وزن مناسب که به سلامتی آن ها لطمه نمی زند با پزشک خود مشورت نمایند. راهنمایی های تغذیه ای برای زنان حامله از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برای این کار باید به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید تا در هنگام برنامه ریزی برای رژیم غذایی شما قد و وزن شما را نیز مد نظر قرار دهد. در هنگام حاملگی علاوه بر تغییرات جسمی و روانی بدن فرد دچار تغییرات هورمونی نیز می شود که این امر موجب ایجاد استرس می شود در نتیجه مدیریت فشار خون در این افراد سختتر است. برای همین زنان حامله باید از روش های کاهش استرس مانند یوگا و روش های تعمقی (meditation) استفاده کنند.
یوگای پیش از زایمان، رویکردی چند وجهی برای ورزش کردن است که حرکات کششی، تمرکز ذهنی و تنفس آگاهانه را شامل میشود. یوگا علاوه بر کاهش استرس می‌تواند خواب را بهبود بدهد، قدرت را افزایش بدهد، انعطاف پذیری را بهتر کند و استقامت عضلاتی را که برای وضع حمل مهم هستند بیشتر کند و ضمنا از کمر درد بکاهد. مطالعه‌ای نشان داده یوگا می‌تواند به مادرانی که انتظار تولد کودک خود را می‌کشند کمک کند تا از استرس و تنش رها شوند.
کنترل فشار خون در بارداری
خوشبختانه امروز روش بسیار آسانی برای بررسی میزان فشار خون برای همه افراد جامعه فراهم شده است. دستگاه فشار سنج خانگی این روزها توانسته اند به کمک مادران باردار بشتابند. سعی کنید با مشورت پزشک یکی از دستگاه های مورد تایید را تهیه کنید و فشار خون خود را به صورت پیوسته چک کنید. برای اینکه از اعداد دستگاه فشارسنج خود اطمینان حاصل کنید می توانید آن را به مطب پزشک برده و با اعدادی که دکتر شما در ارتباط با فشار خون شما اندازه گیری می کند مقایسه کنید. پس از آن که از صحت دستگاه فشار سنج اطمینان حاصل کردید در طول شبانه روز می توانید فشار خون خود را اندازه گیری کنید. برای اینکه به اعداد قابل اعتمادتری از فشار خون حاملگی خود برسید سعی کنید که اندازه گیری را در ساعات یکسانی از شبانه روز انجام دهید. به علاوه فشارخون را بایستی همیشه از از یک نقطه از یکی از دست های خود بگیرید زیرا که بافت رگ های ما ممکن است در نقاط مختلف بدن دارای تفاوت زیادی باشند در هر زمانی که متوجه بالا بودن فشار خون خود در دوران بارداری شدید بایستی به پزشک خود مراجعه فرمایید. معمولاً توصیه می شود که اگر فشار خون در بارداری بیش از ۴ ساعت بالا بماند و یا به همراه سایر نشانه هایی از بالا بودن فشار خون نمایان شود هر چه زودتر باید به پزشک خود مراجعه کنید.
عوارض فشار خون بالا در بارداری چیست؟
اگر در دوران بارداری فشار خون بالایی دارید، ممکن است مشکلاتی از قبیل زیر برای شما به وجود آید. پره اکلامپسی یک وضعیت جدی است که می تواند صدمات جدی ، از جمله به مغز و کلیه های ما وارد کند. به هر حال این بیماری شوخی نخواهد داشت و اگر به موقع درمان نشود، حتی می تواند کشنده باشد. از آنجا که فشار خون بالا می‌تواند در جریان خون جفت تأثیر بگذارد، اگر فرد مبتلا به فشار خون حاملگی باشد، پزشک برای اطمینان از سلامت و رشد کودک و همچنین بررسی مقدار مایع آمنیوتیک، سونوگرافی و آزمایش پروفایل بیوفیزیکال را تجویز خواهد کرد. درصورتی‌که پزشک مشکلی را در سونوگرافی مشاهده کند، ممکن است برای بررسی بیشتر، آزمایش‌هایی مانند سونوگرافی داپلر را تجویز کند تا جریان خون در بدن نوزاد با دقت بیشتری برسی شود. همچنین پزشک برای تحت نظر داشتن احتمال ابتلا به پره‌اکلامپسی، مجموعه‌ای از آزمایش‌های خون و ادرار را تجویز خواهد کرد. ممکن است لازم باشد دو بار در هفته، فشار خون مادر باردار اندازه‌گیری شود و هر هفته آزمایش خون انجام شود.
علائم پره‌اکلامپسی در بارداری:
مشکلات ناشی از این عارضه معمولاً نزدیک به انتهای دورۀ بارداری و حدوداً پس از هفتۀ ۲۸ بارداری شروع میشود، اما ممکن است زودتر یا پس از زایمان نیز به وجود آید. درصورتی‌که این مشکلات زودتر بروز کند، احتمال شدیدتر بودن آنها نیز بیشتر است. با این وجود که در اغلب موارد، پره‌اکلامپسی جدی نیست و مشکلی ایجاد نمی‌کند، در برخی موارد نیز درمان نشدن آن تهدیدی برای زندگی مادر و جنین است.
علائم پره‌اکلامپسی:
- تورم غیر طبیعی در دست و صورت
- سردردهای مداوم
- تاری دید یا دوبینی
- درد فوقانی شکم
- حالت تهوع یا استفراغ شدید
- ایجاد مشکلات تنفسی
از آنجا که پره‌اکلامپسی هم برای شما و هم برای کودک شما خطرناک است ، در صورت وجود هر یک از این علائم باید در اسرع وقت با پزشک خود تماس بگیرید. با این وجود مادرانی که به صورت پیوسته مراقب سلامتی خود در حین دوران بارداری هستند نباید از چیزی نگران باشند. چکاپ منظم توسط پزشک می تواند به آنها در تشخیص زود هنگام و درمان پره‌اکلامپسی کمک کند.
فشارخون بالا بعد از زایمان
پس اززایمان، فشارخون شخص کاملا مورد بررسی و کنترل قرار خواهد گرفت و پزشک فرد زایمان کرده را ازنظر فشارخون و یا پره اکلامپسی مورد بررسی قرار خواهد داد. چنانچه شخص علائم پره اکلامپسی را مشاهده نمود بایستی، چه در منزل و یادر بیمارستان، حتماً پزشک خود را در جریان قرار دهد. معمولا یک هفته پس از زایمان فشارخون خانم زایمان کرده به حد طبیعی کاهش پیدا خواهد کرد. اما ممکن است، در بعضی ازافراد، فشارخون همچنان بالا باقی بماند. که این امر نشانه اینست که احتمالا پیش ازبارداری شخص،مبتلا به پرفشاری خون بوده است.
چند نکته که باید به آن دقت کنید
اگر پزشک‌تان توصیه کرده که برای کنترل فشار خون‌تان لازم است دارو مصرف کنید، حتما هر روز و طبق دستور او این کار را انجام دهید. بدون مشورت با پزشک‌تان، مصرف هیچ دارویی را قطع نکنید. سیگار کشیدن به قلب و سیستم تنفسی فشار وارد می‌کند و برای سلامت جنین‌تان نیز خطرناک است. از مصرف کافئین در دوران بارداری اجتناب کنید زیرا می‌تواند جریان خون در جفت را کاهش داده و ریسک فاکتوری برای سقط جنین نیز هست.
به طور کلی وقتی مشکل فشار خون پیش می‌آید باید مصرف نمک بسیار محدود شود تا از افزایش فشار خون جلوگیری شود. مطالعات نشان داده کاهش مصرف نمک غذایی می‌تواند تعداد مرگ‌های ناشی از فشار خون بالا، بیماریهای قلبی و عروقی و سکته‌ی مغزی را کاهش دهد.
زنان که فعالیت بدنی ندارند بیشتر در معرض فشار خون بارداری هستند. پیاده روی یکی از بهترین ورزش‌های هوازی برای زنان باردار است. زنان بارداری که فشار خون بالا دارند می‌توانند با انجام پیاده روی روزانه‌ی تند و مفرح به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه فشار خون خود را پایین بیاورند. پیاده روی یک فعالیت بی‌خطر است که می‌توانید در طول نُه ماه بارداری‌تان به آن ادامه دهید. همچنین اگر قبل از بارداری اهل ورزش و فعالیت نبوده‌اید، پیاده روی یکی از بهترین راههای شروع ورزش است. می‌توانید با یک پیاده روی آهسته شروع کنید و تدریجا سرعت و مدت را افزایش بدهید.
نوشته های مشابه:
عوارض استرس در بارداری برای مادر و جنین
۱۳ روش درمان خانگی ورم پا در دوران بارداری
دیابت بارداری چیست؟ تشخیص، عوارض و درمان
عکس رنگی از رحم چیست ؟ آنچه باید بدانید
۱۱ روش کاربردی کنترل عصبانیت در بارداری
علائم و روش های درمان افسردگی پس از زایمان
اینستاگرام زرافه جادویی را دنبال کنید
