روش دستور دادن به کودک ، بایدها و نبایدها

نافرمانی کودک از دستور والدین 

دستور دادن به کودکان چه زمان و چگونه ؟ این سوالی است که اکثر والدین برای آن جواب درستی ندارند . نافرمانی کودک از دستور والدین به دلیل حس استقلال طلبی کودک است. زیرا یکی از مهمترین اهدافی که از لحظه تولد دنبال می‌کند، رسیدن به استقلال است.

استقلال طلبی کودک بخشی از فرایند رشد کودک است. استقلال طلبی کودک گرایشی فطری در کودکان است که با نادیده گرفتن و سرکوب آن آثار مخربی بر شخصیت و رفتار کودک خواهد گذاشت.

مهم نیست بدرفتاری کودک چه باشد، ما باید برای او روشن کنیم که رفتارش را ناپسند می دانیم و آن را قبول نداریم . موقع دستور دادن به کودکان ،او را نترسانید. موقع دستور دادن به کودک ، او را تحقیر و سرزنش نکنید.

در مواقعی که والدین لجبازی و استقلال طلبی کودک را تفکیک  نمی کنند و با ممانعت پیاپی سعی در کنترل فرزند خود دارند استقلال طلبی و خودکفایی کودک به یک چالش بزرگ تبدیل می شود.

در هنگام نافرمانی کودک ،باید و نباید های دستور دادن به کودک را بدانید. برای اجرای دستور ، به کودک رشوه ندهید. در دستور ، ابتدا کار مثبت او را زیر ذره بین ببرید، و او را تشویق کنید. سپس در انتها خواسته تان را بگویید . این جور ، احتمال اجرا خیلی بیشتر می شود.

زمانی به کودک خود دستور بدهید که از او می خواهید یک رفتار بد را متوقف سازد و شما اعتقاد دارید که او از یک درخواست ساده برای متوقف ساختن آن رفتار بد، سرپیچی خواهد کرد. همچنین، هنگامی که از کودک خود می خواهید که رفتار خاصی را شروع کند و شما اعتقاد دارید از یک درخواست ساده برای شروع این رفتار، سر پیچی می کند، به او دستور بدهید. در دستورهایی که می دهیم ، باید عزت نفس ، اعتماد به نفس ، خلاقیت و مسئولیت پذیری کودک حفظ و تقویت شود .

روش دستور دادن به کودک را بیاموزید. در هنگام نافرمانی کودک ،باید و نباید های دستور دادن به کودک را بدانید. اگر مشکل رفتاری ادامه پیدا کرد ، به کودک آن چه را که اشتباه انجام داده است بگویید (تو دست از هل دادن برادرت بر نداشتی) و نتیجه  آن (پس حالا به زمان خلوت برو) . آرام و قاطع باشید، در صورت لزوم (اگر کودک خودش نمی رود) خودتان او را به زمان خلوت ببرید. اعتراضات او را نادیده بگیرید و بحث و مشاجره نکنید.

دستور دادن صحیح والدین به کودکان 

دستورهایی که معمولاً موثر واقع نمی شوند دارای خصوصیات زیر هستند:

• دستورهای مبهم:

دستورهایی هستند که برای کودک روشن نیستند و به خوبی نمی توانند منظور گوینده را منتقل کنند. به عنوان مثال، ما انتظار داریم بچه ها بدون درگیری و خشونت بازی کنند اما فقط به آنها می گوییم ” بچه خوبی باشید”. در اینجا خوب بودن برای کودک مبهم و نامفهوم است و ممکن است نداند چه باید انجام دهد تا بچه خوبی باشد؟ بهتر است روشن و واضح به آنها بگوییم ” با اسباب بازی هایتان به آرامی بازی کنید”

•  دستورهای زنجیره ای:

 دستورات زنجیره ای شما چندین دستور هستند که در آن واحد به کودک داده می شود مانند ” لباست را بپوش، دندان هایت را مسواک بزن، موهایت را شانه بزن و بعد بیا صبحانه بخور… ” توانایی شناختی کودکان به مرحله ای نرسیده تا کلیه اطلاعات را پردازش کرده و آنها را به خاطر آورند. ذهن و حافظه کودک محدود است. بهتر است دستورها به بخش های کوچک تر تقسیم و از کودک درخواست شود.

•  دستورات پرسشی:

مثل ” آیا دوست داری که اتاقت را تمیز کنی؟ “. در این موارد کودک لجباز می تواند به سادگی بگوید ” نه “. به جای استفاده از دستورات سوالی، فکرکنید می خواهید دستورتان اجرا شود یا نه، اگر چنین است از این دستورات پرهیز کنید ولی اگر برایتان فرقی نمی کند می توانید جمله بالا را به زبان آورید. با این وجود، فرصت انتخاب دادن به کودک قدرت تصمیم گیری کودک را افزایش می دهد.

•  دستوراتی که به دنبال اش دلیل و منطق آورده می شود:

مثال:” اسباب بازی هایت را بردار چون مادر بزرگ خانه تمیز را دوست دارد.” در این مثال ممکن است کودک دستور اصلی را فراموش کند و با دلیلی که به دنبالش می آید حواسش پرت و منحرف می شود. روش درست آن است که ابتدا دلایل را توضیح و سپس دستور را بدهید. مثلا ” مادر بزرگ به اینجا می آید و خانه مرتب را دوست دارد، لطفا اسباب بازی هایت را جمع کن”.

روش دستور دادن به کودک  

در هنگام نافرمانی کودک ،باید و نباید های دستور دادن به کودک را بدانید. نزدیک کودک بروید، جلویش زانو بزنید و با او تماس چشمی برقرار کنید. باید فاصله تان در زمان دستور دادن به اندازه فاصله یک دست باز باشد. به او بگویید چه باید انجام دهد.

۱- هر چه تعداد دستورها کمتر باشد، موثرترند و کودک سریع تر آن را اجرا می کند.

۲- دستور باید ساده، مشخص و روشن باشد.

۳- دستورها باید مثبت باشند. مثلاً به جای گفتن ” بلند صحبت نکن ” بگویید ” آرام صحبت کن “.

۴- از ژست های فیزیکی استفاده کنید. مثلاً به جایی که کودک باید اسباب بازی را بگذارد اشاره کنید.

۵- محکم و قاطع با کودک صحبت کرده و به او بگویید چه باید کند. سعی کنید دستورها همراه تهدید نباشند.

۶- به اطاعت از دستور، پاداش دهید ( تشویق های کلامی مانند آفرین، متشکرم و یا غیر کلامی مانند دادن جایزه و…)

۷- دستورها باید در حد سن، فهم و توانایی های کودک باشد.

چه زمانی به کودک دستور می دهیم ؟

روش دستور دادن به کودک

اگر کودک در شرایطی است که نمی‌تواند دستور والدین را انجام دهد، بهتر است به زمان دیگری موکول شود و اصلاً درخواست نشود. مثلاً کودک در حال دیدن کارتون مورد علاقه‌اش است و ما به او می‌گوییم « بلند شو کتابهایت را مرتب کن.» عدم رعایت دستور از طرف کودک دلیل بر لجبازی او نیست. احتمال دارد که کودک متوجه منظور شما نشده باشد، پس دستور خود را دوباره با توجه به روش‌های ذکر شده برای او تکرار کنید.

مطمئن باشید در صورت رعایت و تمرین موارد فوق، کودکتان دستورهای شما را بهتر انجام خواهد داد.عدم رعایت دستور از جانب کودک دلیل بر لجبازی او نیست. احتمال دارد که کودک متوجه منظور شما نشده باشد، پس دستور خود را دوباره با توجه به روش‌های ذکر شده برای او تکرار کنید.

روش استفاده درست از محروم‌سازی موقت

روشی که برای عدم اطاعت از دستورات توصیه می‌شود، استفاده از اتاق خلوت یا محروم‌سازی موقت یا زمان اخراج می‌باشد یعنی گذاشتن کودک دریک مکان بدون سرگرمی به مدت چندین دقیقه وگرفتن هر گونه توجه از وی. در این نوع تنبیه هیچ روش دردناک و زجرآوری استفاده نمی‌شود بلکه فرصت برای دریافت توجه از کودک گرفته می‌شود.

نوشته های مشابه
گفتگوی میان والدین و کودک
پاسخ مناسب والدین به سوالات کودکان، توصیه ها
به کودک لجباز و یک دنده پاداش ندهید
نحوه برخورد با بچه بی ادب در مهمانی
نه گفتن کودک به والدین

لینک اینستاگرام :
https://www.instagram.com/p/Bieo30xFB_L/?