مراقبت های بارداری در سه ماهه دوم

معاینه های پزشکی و مراقبت های بارداری در سه ماهه دوم 

اگر شما در سه ماهه دوم بارداری هستید باید به شما تبریک گفت؛ چرا که پرخطرترین دوران بارداری یعنی سه ماهه اول را پشت سر گذاشته اید. اگر می خواهید بدانید که سه ماهه دوم بارداری از هفته چندم شروع می­شود، لازم است بدانید که حد فاصل ابتدای هفته چهاردهم تا انتهای هفته بیست و هفتم بارداری، به سه ماهه دوم بارداری مشهور است. درست است که شما سه ماهه اول بارداری که بیشترین احتمال سقط جنین در آن وجود دارد را سپری کرده اید، اما به خاطر داشته باشیدکه مراقبت های دوران بارداری بسیار مهم بوده و هر ماه بارداری نیاز به مراقبت های ویژه همان دوره دارد. پس با ما در زرافه جادویی همراه باشید تا در ادامه این مقاله مهم ترین مراقبت های دوران بارداری در سه ماهه دوم را برشماریم که به نظر می رسد مهم ترین آن ها آزمایش غربالگری در سه ماهه دوم بارداری باشد.

اگر در دوران بارداری خود با مشکل یا عوارض خاصی مواجه نشده اید، در سه ماهه دوم بارداری حداقل باید دو مرتبه به پزشک معالج خود مراجعه نمایید. یکی از این دفعات بایستی بین هفته ۱۶ تا ۲۰ بارداری و مراجعه بعدی بین هفته ۲۶ تا ۳۰ بارداری است. به خاطر داشته باشید که در هر مراجعه نتیجه تمام آزمایش ها و سونوگرافی هایی که پزشک پیش از این برایتان تجویز نموده را به همراه داشته باشید.

از جمله مسائل مهمی که در مراجعه به پزشک حتماً بایستی مطرح کنید وجود لکه بینی و ترشحات واژن، احساس هر نوع انقباض یا درد در ناحیه شکمی، احساس حرکات جنین و حالت تهوع است. در ادامه پزشک معاینات دیگری به شرح زیر انجام خواهد داد:

بررسی میزان وزن گیری مادر: یکی از مراقبت های دوران بارداری که در این دوران از اهمیت بسزایی برخوردار است، میزان افزایش وزن مادر است. اگر به خاطر داشته باشید گفتیم که یکی از ابتدایی‌ترین معاینات پزشک در اولین مراجعه شما، اندازه گیری وزن و قد مادر و تعیین شاخص توده بدنی است. افزایش وزن متناسب مادر یکی از عواملی است که تضمین کننده سلامت مادر و کودک است. افزایش وزن مناسب بستگی به قد و وزن مادر پیش از بارداری و چند قلو بودن جنین وی است. اگر پیش از بارداری دچار اختلالات تغذیه ای مانند بی اشتهایی یا پرخوری بوده‌اید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.

اندازه گیری فشار خون: شاید ساده ترین مراقبت های دوران بارداری در سه ماهه دوم، اندازه گیری مرتب فشار خون باشد. در تمام مراجعات شما به پزشک، وی میزان فشار خون شما را اندازه خواهد گرفت. داشتن فشار خون بالا در دوران بارداری عوارضی را به همراه خواهد داشت. برای جلوگیری از ابتلا به این عوارض، بایستی فشار خون شما مدام کنترل شود. در صورت تشخیص فشار خون بالا پزشک برای شما آزمایش ادرار نیز تجویز خواهد نمود تا میزان پروتئین موجود در ادرار را اندازه گیری کند. اگر پروتئین در ادرار وجود داشته باشد، ممکن است دچار مسمومیت حاملگی شده باشید که عوارضی مانند اختلالات کارکرد کبد و کلیه، تاری دید و سردرد مداوم در طی شبانه روز را به همراه خواهد داشت.

شنیدن ضربان قلب جنین: قلب جنین از هفته ششم بارداری دارای ضربان خواهد بود و معمولاً بعد از هفته دوازدهم بارداری قابل شنیدن است. پزشک با استفاده از گوشی داپلر، صدای ضربان قلب جنین شما را در مطب به گوشتان خواهد رساند. اما اگر در این هفته صدای ضربان قلب جنین قابل شنیدن نبود، نگران نباشید؛ وضعیت قرارگیری جنین در رحم، وزن مادر و تاریخ دقیق زایمان باعث جابجایی زمان شنیدن ضربان قلب جنین می شود. یکی از راههای برقراری ارتباط بین پدر و جنین این است که پدر به همراه مادر به پزشک مراجعه نموده و با شنیدن صدای قلب جنین، فرزند خود را حس کند. این کار قطعا شیرین ترین مراقبت های بارداری در سه ماهه دوم است.

بررسی میزان رشد جنین با اندازه گیری ارتفاع رحم: با ورود به هفته شانزدهم بارداری، پزشک با لمس شکم مادر سایز رحم و جنین را بررسی می کند. یکی از مراقبت های دوران بارداری در سه ماهه دوم اندازه گیری فاصله استخوان اندام تناسلی زن تا بخش بالایی رحم است. این فاصله با سن بارداری، وضعیت قرارگیری جنین در رحم و میزان رشد جنین متناسب است. از هفته بیستم الی سی و ششم بارداری این فاصله عدد متناظر با تعداد هفته های بارداری شماست. اگر شما در هفته بیست و پنجم بارداری هستید، فاصله استخوان اندام تناسلی تا بخش بالایی رحم حدود ۲۵ سانتی متر باید باشد. پزشک با بررسی دست و پا های مادر بروز ورم در بارداری را تشخیص داده و اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی را به شما پیشنهاد خواهد نمود.

سونوگرافی و آزمایش در سه ماهه دوم بارداری:

در سه ماهه دوم بارداری مانند سه ماهه اول، یک آزمایش غربالگری بایستی انجام شود. این آزمایش غربالگری در سه ماهه دوم بارداری برای بررسی احتمال نقص در لوله عصبی جنین با اندازه گیری میزان آلفافیتوپروتئین در خون مادر است. اسپینا بیفیدا  (مهره شکاف ‌دار) و آنانسفالی (عدم وجود بخشی از مغز) از جمله اختلالات لوله عصبی هستند که از هر ۱۰۰۰ جنین ۱ یا ۲ مورد به آن مبتلا هستند. آزمایش غربالگری در سه ماهه دوم بارداری تا ۷۵% احتمال تشخیص صحیح این اختلالات را دارد. اگر می خواهید بدانید در چه صورت این آزمایش غربالگری انجام می شود لازم است به این موارد اشاره کنیم: اگر در سه ماهه اول بارداری آزمایش غربالگری را انجام نداده باشید یا حتی این آزمایش را انجام داده باشید اما آزمایش سونوگرافی NT را همزمان با آن انجام نداده باشید، پزشک برای شما غربالگری سه ماهه دوم را تجویز می کند. در صورتی که آزمایش غربالگری سه ماهه اول مشکوک باشد نیز آزمایش غربالگری در سه ماهه دوم بارداری انجام می‌شود تا پزشک از نتایج اطمینان بیشتری حاصل کند. در این حالت ممکن است آزمایش خون نشانگر های چهارگانه برای شما تجویز شود. در آزمایش خون نشانگر های چهارگانه علاوه بر این فاکتورآلفافیتوپروتئین، سه فاکتور دیگر نیز در خون بررسی خواهد شد. اگر این آزمایش احتمال وجود نقص در جنین را نشان دهد، پزشک برای کسب اطمینان، آزمایش تشخیصی آمنیوسنتز را نیز تجویز می نماید.

در آزمایش غربالگری چهارگانه چهار فاکتور مختلف بررسی می شود:

• AFP: آلفافیتوپروتئین که توسط جنین تولید می شود
• HCG: گنادوتروپین جفتی انسان، هورمون تولید شده در جفت است
• Inhibin-A: پروتئینی که در جفت و تخمدان تولید می شود
• Estriol: انواعی از هورمون استروژن که در دوران بارداری به دلیل ترشح میزان زیادی از آن توسط جفت، افزایش می یابد

تفاوت آزمایش غربالگری چهارگانه با آزمایش غربالگری سه گانه، در بررسی فاکتور AFP است به همین دلیل به آن آزمایش AFP-plus نیز گفته می شود. این آزمایش احتمال تشخیص نشانگان داون (سندروم داون یا تریزومی کروموزوم ۲۱) را افزایش داده و نتایج مثبت کاذب در آن کمتر مشاهده می شود. زمان انجام این آزمایش بین هفته ۱۵ تا ۱۷ بارداری است.

آزمایش آمنیوسنتز: همانطور که در بالا اشاره شد، این آزمایش برای تشخیص قطعی برخی اختلالات کروموزومی و عفونت در هفته ۱۴ یا ۱۶ بارداری انجام می شود. آمنیوسنتز یک آزمایش تشخیصی تهاجمی است که برای انجام آن مقداری از مایع آمنیوتیک درون کیسه آب جنین خارج شده و جهت بررسی برخی اختلالات مورد آزمایش قرار می گیرد؛ در این روش اختلالاتی همچون تریزومی ۲۱ (سندروم دان) یا تریزومی ۱۳ با احتمال خطای بسیار پایین و دقت بسیار بالایی قابل تشخیص هستند. اگر این مشکلات در جنین وجود داشته باشد و نیاز به سقط جنین باشد، پزشکی قانونی برای صدور مجوز سقط جنین به این آزمایش نیاز دارد.

آزمایش غربالگری دیابت: حتما به گوش شما نیز خورده است که برخی مادران باردار دچار دیابت بارداری می شوند. تمام مادران باردار در هفته ۲۴ الی ۲۸ بارداری بایستی برای بررسی دیابت بارداری اقدام نموده و این آزمایش غربالگری را انجام دهند؛ که در آن یک نوشیدنی حاوی مقدار مشخصی گلوکز خوراکی به مادر خورانده و پس از یک ساعت میزان گلوکز خون وی اندازه گیری می شود. اگر این میزان بالاتر از حد مجاز باشد، احتمال دیابت بارداری در مادر وجود دارد. برای تشخیص قطعی، آزمایش تکمیلی تست تحمل گلوکز نیز پس از آن انجام می شود.

سونوگرافی آنومالی: یکی از مراقبت های بارداری در سه ماهه دوم سونوگرافی آنومالی است. در این سونوگرافی که در هفته ۱۶ تا ۱۸ بارداری انجام می شود، پزشک با انجام اسکن، تمام اندام ها و اجزای بدن جنین را بررسی نموده و احتمال بروز هر نوع نقص در جنین را پیش بینی می نماید. همچنین در این زمان پزشک وضعیت بند ناف و جفت را نیز مشاهده می کند.

تست کومبس غیر مستقیم در مادران دارای خون با Rh منفی: از مراقبت های دوران بارداری که ویژه برخی مادران است می توان به این آزمایش اشاره نمود. پزشک در هفته ۲۶ تا ۳۰ بارداری، برای شما آزمایش خون و ادرار تجویز می کند تا احتمال عفونت ادراری و کم خونی را در شما بررسی نماید. در مادرانی که دارای خون Rh منفی هستند و همسرشان Rh مثبت است، تست کومبس (Test coombs) غیر مستقیم برای تولید آنتی بادی ضد Rh در خون مادر انجام می شود.

مراقبت های دوران بارداری تا روز آخر حاملگی ادامه خواهد داشت. در پایان سه ماهه دوم بارداری، پزشک برای شما علائمی را که تا مراجعه بعدی بایستی به آنها توجه داشته باشید به شما گوشزد می کند. علائمی که ممکن است سبب بروز زایمان زودرس گردد نیز باید مورد توجه قرار گیرد. همچنین توجه شما را به حرکات جنین جلب نموده و شما را در مورد پارگی کیسه آب جنین هوشیار می نماید. در صورت بروز هرگونه مشکلی بایستی در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه نموده از مشاوره وی بهره مند شوید تا این دوران حساس را به سلامت پشت سر بگذارید.

کلمات کلیدی: مراقبت های دوران بارداری- مراقبت های دوران بارداری در سه ماهه دوم- آزمایش غربالگری در سه ماهه دوم بارداری

نوشته های مشابه

مراقبت های بارداری در سه ماهه اول

همه چیز درباره چاقی و اضافه وزن در بارداری

تمام روش های افزایش شانس بارداری

با سردردهای دوران بارداری چه کنیم؟

ریزش مو در بارداری و پس از زایمان و راههای جلوگیری از آن

نحوه صحیح خوابیدن در دوران بارداری

با ویار بارداری چه کنیم؟

مراقبت های دوران بارداری

راهنمای بارداری سالم

اینستاگرام زرافه جادویی را دنبال کنید