مسئولیت پذیری کودکان در خانواده
چه زمانی می توانیم مسئولیت انجام کاری را به عهده فرزندانمان بگذاریم و توقع انجام آن را داشته باشیم. آموزش مسئولیت پذیری به کودک طرح را چگونه آغاز کنیم ؟ مسئولیت پذیری کودکان به ویژه در دوره ای که والدین بیش از حد به برآوردن نیازهای کودک می پردازند و انجام کار توسط آن ها را تا جای ممکن به تعویق می اندازند، بسیار ضروری به نظر می رسد.
زیرا اگر کودک طی سال های رشد و تکامل خود هرگز درنیابد که در چارچوب خانواده وظایف و مسئولیت هایی برعهده دارد، بدیهی است که در دوران بزرگسالی از زیر بار وظایف و مسئولیت های خود شانه خالی کند. کودکان در حدود ۳ تا ۵ سالگی می توانند خودشان انتخاب هایی داشته باشند، مثلا کودک می تواند تصمیم بگیرد امروز چه لباسی برای رفتن به مهدکودک بپوشد. البته این مسئله تحت نظارت والدین باید باشد.
مسئولیت پذیری یک عنصر برجسته در موفقیت انسان است و نشان دادن احساس مسئولیت یک امر ذاتی نیست بلکه این ویژگی در متن خانواده و روابط اجتماعی و تعاملاتی که فرد با دیگران دارد امکان رشد پیدا می کند و والدین در این میان نقش محوری را در انتقال روحیه مسئولانه به کودک دارند. لذا مهم است که شما به عنوان والدین رفتار های تربیتی خود را در جهت پرورش کودکانی مسئول جهت دهید.
مفهوم مسئولیت پذیری کودکان
آموزش مسئولیت پذیری به کودک یعنی به فرزندتان اجازه بدهید خودش کارهایش را انجام دهد. مسئولیت پذیری در کودک امری ذاتی نیست و هیچ کودکی به صورت کودک مسئول بدنیا نمی آید. کودک باید بداند کارهای زیادی روزانه در خانه انجام می شود و هر کس مسئول انجام کاری است و او هم به عنوان یکی از اعضا باید خدماتی را ارائه کند.
یکی از بهترین روش ها برای شناخت کودک از این مفهوم این است که فهرست کارهایی را که روزانه در منزل انجام می شود بنویسیم و برای او بخوانیم. این که چه کسانی این کارها را انجام می دهند و چه کسانی از آن خدمات استفاده می کنند. این کار باعث می شود که کودک کاملا دریابد خدماتی که دریافت می کند بدون تلاش و کوشش و وقت و هزینه فراهم نشده است و او هم باید در این میان نقشی داشته باشد.
پرورش احساس مسئولیت در کودکان
یکی از کارهای مهم والدین پرورش احساس مسئولیت در کودکان است. تقویت و پرورش این دو میل در فرد موجب می شود تا فرد در آینده مسئولیت پذیر بوده و نسبت به دیگران احترام و توجه لازم را داشته باشد. فرزندتان برای آن که از نظر جسمی و فکری رشد کند به تجربه ای متنوع و حل مشکلات فراوان نیاز دارد، پس باید او بارها با شکست رو به رو شود تا بتواند راه حل درست را بیابد. این کار به رشد عاطفی کودکان هم کمک می کند.
نکته بسیار مهم درباره مسئولیت این است که اجباری برای پذیرش درخواست وجود نداشته و در واقع مسئولیت، انتخابی آگاهانه است، درست مثل قراردادی نانوشته که همه اجزای آن برای طرفین مشخص است. پذیرفتن مسئولیت همچنین نباید با احساس گناه یا بدهکاری یا اعمال زور و مبارزه همراه باشد، بلکه باید بدون فشار مالی یا عاطفی مطرح شود.
اگر فردی احساس کند با زور او را مجبور به انجام کاری کرده اند، ممکن است خود او هم چنین روشی را در پیش بگیرد، یعنی علاوه بر نپذیرفتن آن مسئولیت، سعی کند از طریق زورگویی یا لجبازی به خواسته های خود برسد.مسئولیت پذیری به خصلتهای دیگری مثل تفکر، شعور، بخشندگی و همدلی نیاز دارد. لازمۀ مسئولیت پذیری، بلوغ، هوشیاری و وجدان اجتماعی است. در حالی که ممکن‌است یک کودک ۹ ساله کاملاً احساس مسئولیت پذیری داشته باشد، یک کودک شش ساله تازه دارد یاد می‌گیرد که چطور دربارۀ کارهایش فکر کند.
گذر از بازی به مسئولیت پذیری کودکان
بازی می‌تواند عامل مهمی در مسئولیت پذیری بچه‌ها باشد. اما باید به مرور مسئولیت پذیری از حالت بازی عبور کند و به یکی از ویژگی‌های فرزندمان تبدیل بشود. شرایط را برای گذر از بازی به مسئولیت فراهم کنید.گرچه فعالیت های ساده کودک نوپا، اغلب پایه های مسئولیت پذیری هستند ولی این گونه نیست که کودک به محض آن که شروع به راه رفتن می کند شروع به کار کردن هم بکند.
در اوایل زندگی کودک معمولاً قبول مسئولیت با بازی توأم است. بازی کردن عامل مهمی درایجاد احساس مسئولیت در کودک است. والدین بعد ها ناگزیر خواهند شد تا تعادلی بین کار و بازی آنان برقرار نمایند با وجود آنکه بازی می تواند فرایند ها و مهارت هایی را به کودک بیاموزد ولی باید به تدریج کودکان را به فعالیت هایی غیر از بازی ملزم کرد.
لازمه مسئولیت، ترتیب دادن مرحله ی گذراز بازی به مسئولیت است. کودک در ابتدا به عنوان سرگرمی، اسباب بازی هایش را جمع می کند سپس برای کمک به مادر آنها را مرتب می کند، کمی بعد به این علت که بزرگتر ها گفته اند این کار را انجام می دهد وسرانجام چون خود را مسئول جمع کردن اسباب بازی هایش می داند، دست به کار می شود.
مهارت والدین ومربیان در آن است که بدانند گذر از بازی به مسئولیت را به نحوی ترتیب دهند که کودکان براحتی حس مسئولیت داشتن نسبت به خود، خویشان و اطرفیان را تکامل بخشند.
پرورش مسئولیت پذیری کودک
آموزش مسئولیت پذیری به کودک
- والدین باید الگوی خوبی باشند
والدین اولین الگوی فرزندان در زندگی هستند. اگه والدین توقعاتی که از فرزندشان دارند را خودشان به صورت عملی انجام بدهند، کودک آن ها به صورت خودکار آن رفتار رو یاد می‌گیرد. پس برای اینکه فرزند مسئولیت پذیری داشته باشید خودتان باید مسئولیت پذیر باشید. مثلا اگه می‌خواید فرزندتان وسایلش رو سر جاش بذارد، در اولین قدم خودتان باید وسایل‌تان رو سر جاش بذارید.
- پیگیر باشید
باید اجازه بدید فرزندتان کارش رو خودش انجام بدهد، اما در کنارش باشید و کارش رو پیگیری کنید. سعی کنید به صورت یک حامی اینکار رو انجام بدید. این باعث می شود فرزندتا ن اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند. وقتی می‌خواید پیگیر کار فرزندتان باشید باید به دو نکته توجه کنید. یکی اینکه حس وابستگی در فرزندتان ایجاد نکنید. یکی هم اینکه پیگیری شما جنبه دخالت کردن نداشته باشد.
- به کودکان یاد دهید اشتبا هات شان را بپذیرند
در مورد آموزش مسئولیت پذیری به کودک اگر کودکان تان کار اشتباهی انجام دادند نه آنها را بترسانید و نه خیلی ساده از کنار آن بگذرید. قبول اشتباه یکی از بهترین راهکارها در زندگی است. این باعث می شود شما برای هر آنچه انجام دادید، مسئول باشید .
هیچکسی نیست که همه کارها رو بدون اشتباه انجام بدهد. اشتباه پیش میاد اما فرزند شما باید یاد بگیرد مسئولیت اشتباهش رو خودش قبول کند. شما هم به عنوان والدین نباید با خشونت و پرخاشگری باهاش رفتار کنید. مثلا اگه فرزند شما یک لیوان شیر رو ریخت کف آشپزخونه، به خودش یک دستمال برای تمیز کردن اون جا بدید. اینطوری فرزند شما متوجه می شود این خودش هست که باید اشتباهاتش رو درست کند.
- انجام کارهای شخصی به وسیله کودکان
برای آموزش مسئولیت پذیری در کودکان اگر خطری او را تهدید نمی کند، بگذارید خودش کارهایش را انجام دهد. اگر دیدید توپش زیر تخت گیر کرده است و نمی تواند آن را بیرون آورد، او را تشویق کنید تا راه حلی برای بیرون آوردن آن پیدا کند.
اگر او پای بر زمین کوبید یا عصبانی شد، او را با مهربانی به روش درست راهنمایی کنید و به او پیشنهاد بدهید که از جارو کمک بگیرد، ولی هیچ کاری را به جای او انجام ندهید، وگرنه چطور توقع دارید که او رشد کند؟
اگر در مواردی کودک شما نتوانست راه حل مناسبی پیدا کند و شما ناگزیر کاری را به جای او انجام می دهید به فرزندتان پیشنهاد کنید از شما تقلید کرده و کارهای شما را عیناً تکرار کند.
- به فرزندتان حق انتخاب بدید
برای اینکه فرزندتان مسئولیت پذیر بشود، به جای اینکه یک کار مشخص رو به عهده‌اش بذارید می‌تونید بهش حق انتخاب بدید. مثلا می‌توانید بگوید: «امروز به کمکت نیاز دارم، تو شستن ظرف‌ها کمکم میکنی یا جمع کردن سفره؟»
نکاتی درباره تربیت فرزند مسئولیت پذیر که باید آنها را بدانید
- توقع شما باید متناسب با توان کودک باشد
انجام خیلی از کارها برای ما ساده و بدیهی هست. اما برای کودکان این طور نیست. پس باید دقت کنیم کاری که به عهده فرزندمان میذاریم براش قابل درک و در حد توانش باشد. البته فرزند شما باید یاد بگیرد مسئولیت‌های بزرگتر رو هم بپذیرد.
اما به این نکته توجه داشته باشید که اگه مسئولیت‌هایی که در حد توان فرزندمان نیست بهش واگذار کنیم، اون رو دلزده می‌کنیم. یعنی دقیقا کاری می‌کنیم که از مسئولیت پذیری فرار کند. برای اینکه فرزندمان مسئولیت پذیر بشود باید کاری کنیم که از انجام مسئولیتی که به او سپرده شده لذت ببرد.
- به کودکان اعتماد کنید
اگه مدام به کودک بگوید: «تو نمی‌توانی این کارو انجام بدی، تو از پسش برنمیای»، چطوری توقع دارید فرزندتان مسئولیت پذیر بشود ؟ معمولا جملات این طوری رو زمانی می‌گویم که یا به فرزند خودمان اعتماد نداریم، یا توقع بیش از حد ازش داریم و خودمان هم می‌دونیم نمی‌تواند از پس انجام کار بربیاد.
در حالت اول باید بدونید اگه شما به فرزند خودتون اعتماد نکنید، توان مسئولیت پذیری رو از او می‌گیرید. پس به او اجازه اشتباه کردن بدید تا بتوانید رشدش رو ببینید.
- از کلمات و جملات مثبت استفاده کنید
برای آموزش مسئولیت پذیری به کودک سعی کنید به جای استفاده از جملات منفی، از جملات مثبت استفاده کنید. مثلا به جای اینکه بگید: «اگه لباست رو عوض نکنی اجازه بازی کردن نداری» می‌تونید بگوید: «اگه می‌خوای بازی کنی اول باید لباسات رو عوض کنی». وقتی از جملات مثبت استفاده می‌کنید، دارید مکانیزم تشویق رو جایگزین تنبیه می‌کنید که قطعا اثرگذاری بیشتری دارد.
- فرزندتان رو دست کم نگیرید
در آموزش مسئولیت پذیری به کودک نباید فرزندتان رو دست کم بگیرید. گاهی اوقات والدین کارهایی رو برای فرزندشان انجام میدهند که از عهده خود کودک برمیاد. پس برای مسئولیت پذیر شدن فرزندتان سعی کنید توانایی‌هایی که داره رو به خوبی بشناسید و بهش اجازه بدید کارهاش رو خودش انجام بدهد.
- تقسیم کارهای بزرگ به کارهای کوچک
برای آموزش مسئولیت پذیری به کودک باید به مرور تلاش کنیم فرزندمان رو با مسئولیت‌های بزرگتر هم آشنا بکنیم. بنابراین می‌تونیم مسئولیتی که شامل کارهای بزرگی میشه رو به کارهای کوچک‌تر تقسیم کنیم تا انجامش برای فرزندمان امکان‌پذیر باشه.
مثلا اگه می‌خوایم مسئولیت آماده کردن میز غذا رو به فرزندمون محول کنیم، می‌تونیم این کار رو به بخش‌های کوچک‌تر مثل بردن و چیدن ظرف‌ها و… تقسیم کنیم. البته ما فقط باید تقسیم‌بندی کارها رو انجام بدیم و روش انجام کار رو به عهده خود کودک بذاریم. مطمئن باشید فرزند شما از خلاقیتش استفاده می‌کنه و شما با دیدن این خلاقیت شاد می شوید.
- از پاداش ها استفاده ی بجا بکنید
از آنجا که منابع پاداش در اختیار والدین قرار دارد، آنان باید به نحوی از این عامل استفاده کنند که تقویت کننده مسئولیت پذیری باشد. برخی معتقدند «پاداش» برای رفتار مطلوب نوعی «رشوه» محسوب می شود و عده ای دیگر از پاداش و به ویژه پاداش های مادی به عنوان تنها عامل برانگیزاننده ی کودک استفاده می کنند.
پاداش های مادی در صورتی ممکن است رشوه تلقی شوند که والدین از آنها به عنوان مهمترین روش برای ایجاد انگیزه در کودک استفاده کنند و یا کودکان یاد بگیرند که اگر مدتی در برار اوامر والدین مقاومت کنند سرانجام در ازای اطاعت از آنان پاداش دریافت می کنند.
پاداش عینی، کودکان را در بنا نهادن هدف های عینی یاری می کنند. چنین پاداش هایی در رشد و توانایی قبول مسؤلیت، اثری ژرف دارند. هرچند باید مراقب بود که استفاده از پاداش های مادی به عنوان تنها راه تقویت حس مسؤلیت پذیری در نیاید. ممکن است با استفاده زیاد از پاداش مادی، موقتا به هدف برسید ولی شما نتوانسته اید احساس درونی را در او برای انجام مسؤلیت به وجود بیاورد.
ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان
- مسئولیت افراد خانواده را مشخص کنید
با افزایش سن کوکان، آنها زمانی مسئولیت های خود را به صورت مطلوب انجام می دهند که قبلاً مسئولیت هر عضو خانواده تحت یک فرایند عادلانه مشخص شده باشد و مورد پذیرش اعضای خانواده واقع شده باشد نه اینکه والدین یا عضو دیگر خانواده به طور لحظه ای تصمیم بگیرند که چه کسی، چه کاری انجام دهد.
لازم است قبل از دادن مسئولیت به فرزندان، آنها در رابطه با موضوع توجیه شده باشند. یکی از بهترین راه ها برای این کار، داشتن جلسات خانوادگی است در جلسات خانوادگی مسئولیت های موجود در خانواده مورد بحث قرار می گیرد و مسئولیت هر فرد مشخص می شود.
در ابتدای این جلسات می توان با آوردن مثال نهایی از کندوی عسل ویا لانه ی مورچه ها، دلیل مشارکت همه در کارها را به کودک بداند که دلیل تقسیم کار چیست. جلسات خانوادگی این احساس را به اعضای خانواده می دهد که گروه متحدی هستند و با هم به سوی اهداف مشترک حرکت می کنند و در این حرکت هرکس بخشی از کار پیش می برد.
در این جلسات می توان مسئولیت هایی را که مرتبط با خانواده و اهداف آن است باتوجه به توان هر عضو تقسیم کرد. هر یک از کودکان می توانند داوطلبانه، مسئولیت خود را انتخاب کنند یا اینکه با قرعه مسئولیت هر کس مشخص شود و همچنین می توان مسئولیت ها را به صورت هفتگی تغییر داد.
پیشنهاد می شود که مدت مسئولیت هر کس کمتر از یک هفته نباشد چرا که در این صورت بین کودکان تنش ایجاد خواهد شد.همچنین در این جلسات درباره ی اینکه اگر افراد به مسئولیت های خود عمل نکنند چه خواهد شد بحث کنید.
- کارهای کوچک را به کودک بسپارید
وقتی کودکان انجام کارهای ساده را به عهده می گیرند، این احساس را دارند که در انجام کاری مفید برای خانواده مشارکت می کنند. بهتر است یک چارت وظایف تهیه کنید. اگر کودک کوچک است به جای کلمات از تصاویر در این چارت استفاده کنید.
این چارت می تواند از مسئولیت های کوچک مانند خاموش کردن چراغ های اضافی خانه تا قفل کردن در یا جمع کردن کاغذهای روی زمین باشد. فقط بگذارید او این کارها را انجام دهد و برای رسیدن به این هدف صبور باشید. باید حواس تان باشد که با افزایش کارهایی که باید کودک انجام دهد، او نیاز به تشویق هم دارد .
واگذار کردن برخی از امور شخصی و حتی کارهای خانه به آنها با توجه به میزان توانمندی هایشان از جمله روش های موثر در آموزش و تقویت حس مسئولیت پذیری در کودکان است.
در این صورت است که کودکان حس مشارکت و همکاری را تجربه می کنند و از این که می توانند مهارت هایشان را برای کمک به شما به کار گیرند، به خود می بالند و احساس مهم بودن می کنند، اما دادن وظایف کوچک به کودکان فوت و فن های ظریفی دارد.
- بگذارید آنچه می خواهند را به دست بیاورند
اگر کودک تان یک هدیه گران قیمت می خواهد بهترین کار این است که از او بخواهید نیمی از پول آن هدیه را خودش به دست آورد و به آنها کمک کنید از مهارت های شان استفاده کنند. در این مدت شما می توانید بابت برخی کارهای خانه به آنها پول پرداخت کنید.
مثلا اگر برای کاشتن گلی در باغچه یا شستن ظرف ها به شما کمک کردند، مبلغی برای شان در نظر بگیرید. این بهترین داد و ستد برای القای حس مسئولیت پذیری در کودکان است.
- کارهای کودک را اصلاح نکنید
اکثر پدر و مادرها تمایل دارند فرزندشان هر کاری رو بدون عیب و ایراد انجام بدهد. بنابراین خیلی سریع سعی می‌کنن هر اشتباهی رو اصلاح کنند. وقتی شما تلاش می‌کنید اشتباه فرزندتان رو اصلاح کنید، دارید این پیام رو بهش می‌رسونید که تلاشت کافی نبوده. همین اعتماد به نفس بچه رو کم می‌کند و برای مسئولیت پذیر بودن، نیاز به اعتماد به نفس بالا هست.
از طرفی وقتی مدام اشتباهات فرزندتان را اصلاح کنید، اون به طور غیر مستقیم یاد می‌گیرد که می‌تواند اشتباه کند و همیشه یکی هست که اشتباهش را درست کند. همین تصور مانع مسئولیت پذیری کودک می شود . علاوه براین کسی که مسئولیت پذیر هست باید بتونه کاری که مسئولیت انجامش رو قبول کرده تا انتها و به درستی انجام بدهد.
وقتی شما اشتباه فرزندتان رو اصلاح می‌کنید، هم مانع این می شوید که کار را خودش به تنهایی تموم کنه، هم مانع این می شوید که درست تمام کردن کار را یاد بگیرد. پس لطفا به جای اینکه کارهای فرزندتان رو اصلاح کنید، بهش فرصت اشتباه کردن بدید و برای اصلاح کارش راهنماییش کنید تا خودش اون کار رو تموم کند.
- کودک باید درک کند که قادر نبودن با راحت نبودن متفاوت است
جنبه دیگری از یادگیری پذیرش مسئولیت در قبال وظایف خود، آن است که کودک درک کند که قادر نبودن با راحت نبودن متفاوت است. کودکان این دو را یکی می دانند بنابراین از چیزی که لذت نمی برند، فکر می کنند که نمی توانند انجام دهند. پس از آنجایی که کار سخت را نمی توانند انجام دهند، نیاز دارند که فرد دیگری انجامش دهد و معمولاً آن فرد دیگر یکی از والدین است.
این طرز فکر مانع از یادگیری این مطلب می شود که زندگی و مشکلات او، مسئولیت خود ونه فرد دیگر است. او یا از انجام کار دشوار صرف نظر خواهد کرد چون خیلی برایش سخت است و یا راه های دیگری برای فرار یا انجام ناقص آن پیدا خواهد کرد.
باید از سنین پایین تر کودک عادت کند که برخی از کارها لذت بخش نیستند و سختی دارند. آنها باید تشخیص دهند بین کاری که برایشان سختی دارد با کاری که قادر به انجام آن نیستند تفاوت وجود دارد و نباید کار را به صرف اینکه لذت بخش نیست رها کنند.
می توان گفت یکی از ضعف های تربیتی اکثر والدین امروزی این است که اجازه نمی دهند کودکشان طعم سختی ها را بکشد وهمیشه سعی می کنند آنچه را دلخواه کودک است بدون هیچ رنجی در اختیار او گذاشته و او را از تجربه سختی های زندگی برهانند در حالی که کودک باید با رنج ها وسختی های طبیعی زندگی آشنا شود و در بیشتر مواقع این سختی ها خِرد ساز و تجربه سازند و موجب افزایش حس ارزشمندی وبا کفایت بودن در کودک می شوند .
گذر از بازی به مسئولیت پذیری کودکان
آموزش مسئولیت پذیری به کودک
بازی می‌تواندعامل مهمی در مسئولیت پذیری بچه‌ها باشه. اما باید به مرور مسئولیت پذیری از حالت بازی عبور کنه و به یکی از ویژگی‌های فرزندمون تبدیل بشود. گرچه فعالیت های ساده کودک نوپا، اغلب پایه های مسئولیت پذیری هستند ولی این گونه نیست که کودک به محض آن که شروع به راه رفتن می کند شروع به کار کردن هم بکند.
در اوایل زندگی کودک معمولاً قبول مسئولیت با بازی توأم است. بازی کردن عامل مهمی درایجاد احساس مسئولیت در کودک است. والدین بعد ها ناگزیر خواهند شد تا تعادلی بین کار و بازی آنان برقرار نمایند با وجود آنکه بازی می تواند فرایند ها و مهارت هایی را به کودک بیاموزد ولی باید به تدریج کودکان را به فعالیت هایی غیر از بازی ملزم کرد.
لازمه مسئولیت، ترتیب دادن مرحله ی گذراز بازی به مسئولیت است.کودک در ابتدا به عنوان سرگرمی، اسباب بازی هایش را جمع می کند سپس برای کمک به مادر آنها را مرتب می کند، کمی بعد به این علت که بزرگتر ها گفته اند این کار را انجام می دهد وسرانجام چون خود را مسئول جمع کردن اسباب بازی هایش می داند، دست به کار می شود.
مهارت والدین و مربیان در آن است که بدانند گذر از بازی به مسئولیت را به نحوی ترتیب دهند که کودکان براحتی حس مسئولیت داشتن نسبت به خود، خویشان و اطرفیان را تکامل بخشند . در این جهت اولا برای کودک خود بازی هایی در راستای مسئولیت های بعدی او طراحی کنید. ثانیاً با افزایش سن تعادلی بین بازی و مسئولیت کودک ایجاد کنید.
در اوائل کودکی بیشتر وقت کودک به بازی کردن صرف می شود ولی به مرورباید شرایطی مهیا شود که کودک زمانی را هم برای کار و چیز هایی که زیاد هم لذت بخش نیستند بگذارند البته تعادل باید حفظ شود و در سن زیر دبستان بیشتر زمان او باید صرف بازی شود .
پیامدهای عدم مسئولیت پذیری در کودکان
- در صورتی که در طی جریان رشد مسئولیت هایی را به کودکتان محول نکنید، کودک برای کوچکترین کارهایش به شما وابسته خواهد ماند.
- یکی دیگر از پیامد های این امر عدم رشد اعتماد به نفس کودک می باشد. کودک این پنداره را رشد می دهد که از پس مسائل و مشکلاتش به تنهایی بر نمی آید. چنین کودکی در مورد هیچ کاری نمی تواند تصمیم بگیرد و بدون والدینش از پس خودش بر نمی آید.
- این افراد در سنین بالا دچار بی ارادگی و دشواری در تصمیم گیری می شوند. معمولا نمی دانند چه می خواهند و در جدا شدن از والدینشان مشکل دارند. این افراد در ساخت زندگی مستقل دچار مشکل می شوند و نمی توانند روابط عاطفی خوبی بنا کنند. معمولا چنین والدین فرزندانی با شخصیت وابسته پرورش می دهند.
علل عدم پرورش مسئولیت پذیری در کودکان
آموزش مسئولیت پذیری کودک
والدین در واقع به علت مهربانی و شفقت بیش از حد ممکن است فکر کنند کودکشان خسته می شود یا ظرفیت انجام این کار را ندارد. والدینی که خود کودکی سختی داشته اند، ممکن است بیش از حد در پی برآورده کردن خواسته های کودکان خود باشند و یا نگران سختی کشیدن فرزندانشان باشند. در واقع آن ها با این کار ممکن است در برخی زمینه ها زندگی را برای آن ها آسان کنند، ولی آینده سختی را برای فرزندشان رقم خواهد زد.
برخی والدین به خاطر مشغولیت ها یا خستگی های خودشان وقت و انرژی کافی برای محبت کردن و وقت گذراندن با فرزندشان ندارند. این افراد معمولا با فراهم کردن امکانات مادی بیش از حد یا انجام اموری که فرزندشان می خواهد در پی راضی کردنش هستند. در واقع می خواهند از قشقرق به پا کردن وی راحت شوند. این سبک تربیتی نیز می تواند منجر به ایجاد شخصیت خودشیفته و یا دیگر اختلالات شخصیت شود.
گاهی اوقات هم احساس گناه والدین یا ترس از اینکه مبادا به قدر کافی خوب نباشند، منجر به این می شود که سعی در جبران افراطی داشته باشند. این جبران افراطی به معنی پذیرفتن بار تمامی مسئولیت ها به تنهایی و عدم انتظار از کودک می باشد.
پرورش حس مسئولیت پذیری در کودکان چه نتایج مثبتی داره؟
کودک می‌تواند بین کاری که انجام میده و نتیجه‌ای که بدست میاد ارتباط منطقی برقرار کند. همین باعث می شود برای گرفتن نتیجه‌ی مثبت درونش انگیزه بوجود بیاد. وقتی مسئولیتی به فرزندمان واگذار می‌کنیم، می‌توانیم توانایی‌هاش رو بهتر بشناسیم و با نقاظ ضعف و قوتش بیشتر آشنا بشیم.
وقتی کودک داره مسئولیتی رو انجام می دهد، بعضی از ویژگی‌های شخصیتش مثل صبر، صداقت، انعطاف‌پذیری و… مشخص می شود. همین باعث می شود والدین بتوانند صفاتی که لازم هست رو در کودکشان تقویت کنند. وقتی مسئولیتی رو به کودکمان واگذار می‌کنیم، کودکمان رو از مصرف کنندگی به سمت موثر بودن هدایت می‌کنیم. همین مسئله می‌تونه کمک زیادی به فرزندمان بکند تا آینده‌ی درخشانی داشته باشد.
نوشته های مشابه
وقتی کودک مرتکب خطایی شد چگونه با او حرف بزنم؟
نقش پدر در تربیت کودک و رشد شخصیت کودک
اهمیت روانشناسی کودک و نوجوان
نکات طلایی در تربیت کودکان
لینک اینستگرام:
https://www.instagram.com/p/B4rKE6unN7T/
