نقش بازی در رشد اجتماعی کودکان

نقش بازی در رشد اجتماعی کودک

با شکل‌گیری صحیح رشد اجتماعی ،کودک مهارت‌های رفتاری‌ را می‌آموزد که از طریق آنها می‌تواند با دیگران تعامل داشته باشد. بازی، پاسخی برای رشد و تکامل استعدادها، قابلیت ها، توانایی ها و نیازهای ابتدایی و مقدماتی کودک است. نقش بازی در رشد اجتماعی کودکان بسیار مهم است .

بازی عبارت است از هرگونه فعالیت جسمی یا ذهنی هدفدار که بصورت فردی یا گروهی، انجام و موجب کسب لذت و برآورده شدن نیازهای کودک شود. کودکان نقاط قوت و ضعف خود از جمله تمایل به فرمان دادن یا فرمان بردن، تهاجم یا تسلیم، اجتماعی بودن یا منزوی بودن و همچنین احساسات دوستانه یا خصمانه، افسردگی یا شادی، امیال و آرزوهای خود را از طریق بازی نشان می‌دهند. بازی، رشد عاطفی، اجتماعی ، جسمانی و ذهنی کودک را به همراه دارد.

بازی در رشد اجتماعی کودک تأثیر بسزایی دارد و موجب ارتباط کودک با محیط بیرون، شکوفایی استعدادهای نهفته و بروز خلاقیت، همکاری، همیاری و مشارکت کودک می‌گردد. همچنین بازی موجب همانندسازی با بزرگ‌ترها شده و کمک می‌کند که کودک شکست را بطور واقعی تجربه کند. بازی در رشد جسمی کودک موثر بوده و باعث رشد و هماهنگی دستگاه‌ها و اعضای بدن و تقویت حواس کودک و توانمندی فکری و بدنی او می‌شود.

نقش بازی در رشد ذهنی کودک انکارناپذیر است. رفتار هوشمندانه را تقویت می‌کند و زمینه‌های لازم جهت یادگیری زبان و رشد هوشی و تفکر کودک را فراهم می‌سازد. آن‌چه که از بازی‌های فکری مخصوصاً «کاربرد آن در فلسفه و کودک» مورد نظر است، نقش بازی در رشد ذهنی کودک است که با استفاده از ابزارهای مورد نظر ( اسباب‌ بازی ، داستان، فیلم، کارتون، عکس…) به ارتقاء رشد فکری او کمک می‌کند .

تقویت رشد اجتماعی کودک به وسیله والدین — نقش بازی در رشد اجتماعی کودکان

بازی و نقش آن در رشد اجتماعی

کودکان پس از گذر از بازی های فردی بدلیل نیازهای اجتماعی به عضویت درگروه درمی آیند. بازی باعث ایجاد مراوده و ارتباط متقابل کودکان و اطاعت از قانون می شود. بازی جهت حفظ الگوهای اجتماعی ، موجودیت نظام اجتماعی و تحقق اهداف گروهی ضرورت دارد.. بهترین راه جهت آموزش رعایت اصول و مقررات شرکت کودک در بازی است

در خانواده و مدرسه معمولاً از کودکان می خواهند که از الگوهای رفتاری تعیین شده پیروی کند. اما در دنیای بازی، کودک می تواند شرایط بازی را دلخواهانه طوری شکل دهد که هرگونه فعالیتی متناسب با سنین مختلف در آن داشته باشد.

کودکان در جریان بازی احساسات همسالان خود را از طریق به اشتراک گذاشتن وسایل خود با آنها درک می کنند و از طریق اجرای نقش های مختلف با نیازها و آرزوهای دیگران ارتباط بر قرار می کنند. آنها در جریان بازی برای تصاحب فضا و یا نقش و ابزار خاصی در بازی به صورت واقعی و طبیعی با دیدگاههای دیگران آشنا می شوند .

علاوه بر این، بازی به تمرین نقش ها در کودکان و هویت یابی آنها نیز، کمک می کند.

– تمرین نقش ها : کودک در نقش های پدر، مادر، دکتر، بیمار، فروشنده، مدرسه، معلم، شاگرد و غیره بازی می کند. کودک به کمک بازی های سازمان یافته یاد می گیرد که نوبت را رعایت کند و فعالیت های خود را در ارتباط با فعالیت های فرد دیگری انجام دهد.

– ساخت هویت: بازی موجب می شود که کودک از خود بیرون بیاید و خود را از دید دیگران نگاه کند. بدین ترتیب، کودک به خویشتن پنداری خود شکل می دهد.

بازی، ابزار تفکر کودک، وسیله ای برای سازندگی و آموزش، منشأ تکامل رشد جسمی و ذهنی و وسیله ی ارضای حس کنجکاوی او است. کودک نباید به گونه‌ای پرورش یابد که صرفا دارای ضریب هوشی بالایی باشد ولی از نظر کلامی، عاطفی و اجتماعی در سطح پایین قرار داشته باشد چرا که در این صورت دچار مشکلات جدی در آینده خواهد شد.

تقویت رشد اجتماعی کودک به وسیله والدین

برای زمان بازی کودک برنامه ریزی کنید و خود نیز در بازی آنها شرکت نمایید. شرایطی را فراهم آورید تا کودک شما بتواند همکاری و تعاون را در بازی های جمعی و بازی هایی که در آنها همکاری و مشارکت لازم است فرا بگیرد .
به یاد داشته باشید این فرآیند یادگیری زمان می برد پس صبور باشید و در انتظار نتایج چشمگیر آن باشید. ترتیبی دهید کودک با افراد در محدوده های سنی متفاوت به صورت گروهی بازی کند .
همچنین فرصت‌هایی را فراهم کنید که کودک با بزرگسالان تعامل داشته باشد. این کار به او می آموزد تا در کنار همه افراد با سنین متفاوت احساس راحتی کند .
با کودک خود مشغول بازی های شوید که در آنها نوبت رعایت میشود ،مثل : هول دادن توپ ، یا شوت کردن آن به نوبت . این بازی‌ها به کودک شما مفهوم رعایت نوبت را می آموزد .
با نامگذاری هیجان ها به کودک خود کمک کنید تا هیجان‌ها خودش را بشناسد .کودک می‌تواند به راحتی با خشم ، ترس و یا ناراحتی تحت تاثیر قرار بگیرد. وقتی به احساس و هیجان نام مشخصی بدهید و به او در شناسایی هیجانش کمک کنید ، ترس او کمتر خواهد شد.
قدرت تخیل کودک خود را تقویت کنید. بازی های جورچین برای این کار خیلی مفید می باشند . به او کمک کنید با استفاده از اسباب بازی هایش اشکال خاصی را بسازد. حتی می‌توانید مثلا برای ساخت قلعه از لباس‌های مثل روسری کلاه و دیگر وسایل خانه مانند تا پتو استفاده کنید. به کمک هم و با استفاده از تکه پارچه، دکمه و چوب ، عروسک خانگی بسازید .
جا و مکان خاصی را به عنوان محلی که کودک بتواند آنجا تنها باشد تدارک ببینید .جایی که هر وقت خواست آنجا پنهان شود . این مکان را می توانید با کاغذ های مقوایی بزرگ یا کارتون و چند بالش آماده کنید.