وضعیت جنین در هفته سیزدهم بارداری
در هفته سیزدهم بارداری جنین شما به سرعت رشد می کند. در حال حاضر تمام اندام های اصلی وی شکل گرفته اند، ولی هنوز اکسیژن مورد نیاز خود را از طریق جریان خون تأمین می کند، اما ریه هایش را ورزش می دهد و ماهیچه قفسه سینه اش را بکار می گیرد. در هفته ۱۳ بارداری کلیه ها نیز به کار افتاده اند و کیسه آب، حاوی ادرار است. جفت به اندازه جنین شما کار می کند و هورمون های خونی می سازد. در هفته ۱۳ بارداری پوست، ضخیم تر می شود. ضربان قلب وی کاهش پیدا می کند اما آنقدر قوی هست که در ویزیت های پیش از زایمان صدایش را بشنوید. در هفته ۱۳ بارداری مغز وی همچنان رشد می کند. اعضای بدن جنین، چنان رشد سریعی دارند که تقریبا در پایان سه ماهه دوم به دو برابر خود می رسد.
قد جنین : ۷.۶۲ سانتی متر
وزن جنین : ۲۵.۵ گرم
وضعیت مادر در هفته سیزدهم بارداری
هفته ۱۳ بارداری هفته آرامی برای مادر است. حالا دیگر با مادر شدن و تغییرات قبلی کنار آمده اید. احتمالاً در هفته ۱۳ بارداری خیلی از شما تاکنون تهوع صبحگاهی و استفراغ را پشت سر گذاشته‌اید. سرحال‌تر از قبل هستید و خبری از خستگی‌ها و بی حوصلگی‌های قبلی نیست. با این حال بهتر است بدانید که تا هفته چهاردهم بارداری و گاهی تا هفته بیستم بارداری ممکن است این علائم همراه شما باشد. رحم شما حالا به راحتی در زیر شکم حس می‌شود. در هفته ۱۳ بارداری رحم در هنگام لمس کردن مثل یک توپ گرد و نرم است. خبر خوب این است که با کم شدن تهوع و استفراغ غذا خوردن شما بهتر می‌شود و در نتیجه جنین بهتر رشد می‌کند.
علائم طبیعی در هفته سیزدهم بارداری
- مراقبت از دندان ها در دوران بارداری: شاید فکر کنید وقتی کارهای هیجان آور دیگری برای انجام دادن دارید رفتن برای دندانپزشکی خوب نیست. این کار ممکن است سخت به نظر بیاید، اما اهمیت آن در این مرحله به جنین نیز ربط دارد. بارداری همانطوری که بر سایر قسمت های بدنتان تأثیر می گذارد بر روی دندانها و لثه ها نیز اثر می گذارد. بدون در نظر گفتن زیبایی خنده تان، مراقبت از دندان ها در بارداری طی این دوران که هورمون ها افزایش یافتند، بر سلامت شما و جنین تأثیر دارد. بله بارداری حتی بر روی دندان های شما اثر می گذارد، زیرا در این دوره شما بیشتر غذا میخورید و هورمون ها باعث شده اند که بافت لثه، نرم تر و حساس تر شوند.
مجموعه این عوامل موجب می شود که بیشتر در معرض تورم و خونریزی لثه که به آن التهاب بارداری می گویند، قرار بگیرید. باید بگوئیم که تقریبا نیمی از خانم های باردار دچار این مشکل می شوند. التهاب لثه در دوران بارداری در اثر پلاک ایجاد می شود (پلاک، لایه ای چسبنده و بی رنگ است که روی لثه جمع می شد و باعث پوسیدگی دندان می گردد) دندان هایتان را به طور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید تا از ایجاد پلاک های دندانی جلوگیری کنید. برای از بین بردن پلاک دندانی یا کاهش خونریزی دندان از مسواک نرم استفاده کنید و روزی ۲ بار دهان خود را با دهان شویه ضد عفونی کنید. علاوه بر این در برنامه غذایی خود، موادی که حاوی کلسیم و ویتامین c باشد را بگنجانید.
- خطرات پیوره لثه: برای مراقبت از دندان ها در بارداری به نزد پزشک بروید . پزشک با بررسی دندان های شما متوجه می شود که آیا در معرض پیوره قرار دارید یا نه، پیوره، عفونت جداره لثه است که می تواند باعث خراب شدن فیبرها و استخوان های دندانی شود. مادران بارداری که پیوره لثه دارند، بیشتر از خانم های دیگر احتمال دارد که زایمان زودرس و نوزادان با وزن کم داشته باشند. زیرا هورمون « بردستانگلاندین » که در باکتری های دهان وجود دارد، باعث زایمان زودرس می شود. اگر پزشک پیوره را در شما تشخیص داد، باید بگوییم که عملیات جرم گیری و پاکسازی لثه کار ساده و بدون نیاز به جراحی است.این کار باعث می شود که جرم ها از دور دندان پاک شوند و ریشه ها از سموم باکتریها دور بمانند و در نتیجه موجب کاهش زایمان زودرس می شود و ورم و التهاب لثه را از بین می برد.
جرم گیری لثه و بی حسی موضعی برای انجام این کار اصلا مشکلی برای بارداریتان به وجود نمی آورد، اما در مورد بارداریتان حتما با پزشک مشورت کنید که تا جای ممکن از هر گونه اقدام احتیاط آمیز پرهیز نکند. باید بگوییم دندان های شما بر دندان های جنین نیز تأثیر می گذارد.گاهی بین ماه سوم و ششم، دندان های شیری جنین در زیر لثه شروع به شکل گیری می کنند.
برای مراقبت از دندان ها در بارداری لازم است از رژیم غذایی مناسب حاوی پروتئین، کلسیم، فسفر، ویتامین های D, C , A استفاده نمایید. زیرا این مواد برای تقویت دندان ها بسیار مفید هستند. برای مراقبت از دندان ها در بارداری فلوراید، یکی از مواد معدنی بسیار مهم است که بر سلامت دندان های جنین تأثیر می گذارد و باید آن را به وعده های غذایتان بیفزایید. ایجاد عادت های مناسب در مراقبت از دندان ها در بارداری برای خودتان موثر است. از آنجایی که نوزادان هیچ گاه، با باکتری پوسیدگی دندان متولد نمی شوند، احتمالا مادران مهم ترین منبع انتقال باکتری های دندانی به جنین هستند.
هشدارها در هفته سیزدهم بارداری
خارش پوست بدن: گروه نسبتا زیادی از زنان باردار از خارش پوست بدن در نواحی مختلف شکایت می‌کنند. خارش، ناحیه پوست شکم و دست‌و پا را بیشتر از نقاط دیگر فرامی‌گیرد. علت خارش ممکن است مربوط به حساسیت بدن به حاملگی باشد. به منظور تسکین خارش، دوش آب گرم در فصل زمستان مفید است.
در سه ماهه دوم علائمی از انرژی زیاد را خواهید داشت. همانطور که ویار بارداری تمام می‌شود احساس می‌کنید انرژی‌تان افزایش پیدا کرده است. حالا زمان آن است که به یک برنامه منظم برای تناسب اندام فکر کنید. ورزش به شما و جنین در شکمتان کمک می‌کند و زایمان را هم برایتان راحت‌تر خواهد کرد.
تغذیه درهفته سیزدهم بارداری
شاید خواندن برچسب مواد غذایی به اندازه بخشها و ستون های خبری روزنامه یا مجله برایتان جالب نباشد، اما می تواند راهنمای خوبی برای انتخاب مواد غذایی باشد. محاسبه دقیق کالری مواد غذایی که می خورید اصلا لزومی ندارد، اما خوب است از میزان کالریها آگاه باشید تا بدانید چه مقدار باید بخورید.
- قندها: قندهای غذایی که در انواع مختلفی از مواد غذایی یافت می شوند شامل لاکتوز شیر، فراکتوز میوه ها و قندهای افزودنی مثل شکر، شیره ذرت، دکستروز می باشد. با برچسب هایی که نوشته شده اند « بدون قند افزودنی » دچار اشتباه نشوید، حتما آن محصول حاوی مقداری قند طبیعی است. به طور مثال آب سیب ۱۰۰ % طبیعی که روی برچسب آن نوشته بدون قند افزودنی، از آنجایی که حاوی مقداری قند طبیعی است، فشار خونتان را بالا می برد.
- فیبر: به اندازه ۲۵-۳۵ گرم را در برنامه غذایی در هفته ۱۳ بارداری خود در نظر بگیرید.
- ویتامین ها: برچسب های غذائی شامل همه ویتامین ها هستند. از این برچسب ها به عنوان راهنمایی در هنگام خرید مواد غذایی استفاده کنید. همه ویتامین ها مهم هستند اما ویتامین ای، ب (ویتامین، ریبوفلاوین، B۶ فولیک اسید، B۱۲ بیوتین، ۵B، مهم تر می باشند. مواد معدنی: برچسب غذایی، حاوی مواد معدنی موجود در غذاست. به دنبال غذاهای غنی از کلسیم، روی، منیزیم باشید.
- سدیم: شما با اطلاع از میزان سدیم موجود در برخی غذاها کاملا متعجب می شوید، زیرا این مقدار زیاد از سدیم را معمولا در یک بسته چوب شور یا چیپس انتظار دارید، اما در کمال تعجب، یک وعده کشمش خشک یا یک فنجان شیر بدون خامه ( ۴۷۵ میلی گرم سدیم، بیشتر از یک بسته چوب شور دارد. اصلا لزومی ندارد که میزان سدیم غذای خود را کم کنید. اگر در بارداری های قبلی تان فشار خون بالا داشتید، باید سطح سدیم بدنتان را در حد متوسط نگه دارید.
مراقبت های بارداری، بایدها و نبایدهای هفته سیزدهم بارداری
- ورزش: اگر در سه ماه اول بارداریتان ورزش کرده اید، خیلی به نفع شماست. بسیاری از خانمها چنین نیستند و ناخوشی های صبح گاهی و خستگی آنها را از ورزش دور نگه میدارد. اگر در طول سه ماهه اول ورزش نکرده اید، از همین حالا شروع کنید (البته زیر نظر پزشک) پیاده روی از ورزش هایی است که به تناسب اندام خانم ها کمک می کند، حتی خانم هایی که قبل از بارداری ورزشکار نبوده اند و هیچ گونه برنامه ورزشی را دنبال نکرده اند. اگر تا قبل از بارداریتان پیاده روی می کردید، می دویدید، شنا می کردید، یا به کلاس ایروبیک میرفتید، در حال حاضر نیز می توانید فعالیتهای خود را ادامه دهید. اما باید در حین ورزش به ندای بدنتان توجه کنید. اگر احساس راحتی دارید آن را ادامه دهید. در حالی که، امکان دارد وسط ورزش که پیش از این از آن لذت می بردید، به نفس نفس بیفتید، به این خاطر است که شما به جای دو نفر نفس می کشید.
- سونوگرافی: معمولا سونوگرافی در هفته سیزدهم بارداری سر جنین را به سمت راست نشان می‌دهد. در هفته ۱۳ بارداری ممکن است سونوگرافی جنسیت جنین را مشخص کند یا نه. اما پاهای او به وضوح قابل مشاهده است در حالی که زانوهایش را خم کرده است. با اندازه گیری C R L جنین در این سونوگرافی می‌توان سن دقیق جنین را مشخص کرد.
توصیه های مهم در هفته سیزدهم بارداری
- آزمایش ژنتیک در هفته ۱۳ بارداری: بهتر است با پزشک مشورت کنید تا اگر لازم است غربالگری خاصی انجام شود در این هفته این کار را بکنید. از هفته ۱۱ تا ۱۴ ممکن است یک سونوگرافی برای ارزیابی جنین انجام شود تا مقدار مایع پشت گردن جنین مشخص شود. این در جنین مبتلا به سندرم داون دچار مشکل است. سه نوع آزمایش خون برای زنان باردار می‌توان انجام داد که برای انواع مختلف ناهنجاریهای ژنتیکی از جمله سندرم داون، تریزومی ۱۸ و اسپینابیفیدا مورد استفاده قرار می‌گیرد. آزمایش‌ها عبارتند از:
غربالگری متوالی: بین هفته های ۱۰ تا ۱۳ بارداری و مجددا طی هفته‌های ۱۵ تا ۲۰ انجام می‌شود. این غربالگری برای۶ پروتئین جنین توصیه می‌شود. این آزمایش قادر به شناسایی ۹۲ درصد حاملگی‌های سندرم داون است.
غربالگری سرم یکپارچه: در این آزمایش هم خون مادر در هفته‌های ۱۰ تا ۱۳ و دوباره ۱۵ تا ۲۰ بارداری برای ۶پروتئین مورد آزمایش قرار می‌گیرد. این آزمایش ۸۸ درصد سندرم‌های داون را شناسایی می‌کند.
غربالگری چهارگانه: در طول هفته های ۱۵ تا ۲۰ بارداری انجام می‌شود. این آزمایش برای چهار پروتئین جنینی انجام می‌شود و تا ۷۹ درصد احتمال شناسایی سندرم داون را دارد. زنانی که دو غربالگری اول را انجا نداده‌اند باید این تست را انجام دهند.
◊در بارداری قبلی، تمام مدت بیمار بوده ام و زایمان دردناک داشته ام، آیا این بار هم، چنین خواهد شد؟
نه اینطور نیست. تمام بارداری ها مثل هم نیستند. امکان دارد شما در دوران بارداری قبلی همیشه مریض بوده اید، اما این بار کمتر دچار تهوع می شوید. تفاوت بین بارداری اول و بارداری های بعدی این است که اغلب زنان کوچکترین حرکت جنین را در بارداری های بعدی تشخیص میدهند. کسی که برای اولین بار حامله می شود معمولا در هفته ۲۰، متوجه فعالیت های جنین می شود، اما مادرانی که چندین حاملگی داشته اند، حدود هفته شانزدهم حرکات جنین را تشخیص می دهند و این بدان خاطر نیست که بچه های دوم و سوم قوی تر هستند، بلکه این مادران به خوبی حرکات جنین را احساس می کنند.
