چگونه غذا دادن به نوزاد را شروع کنیم؟

نحوه شروع غذای کمکی به کودک

انتقال از شیشه یا شیر به قاشق چندان راحت نیست، در واقع نحوه شروع غذای کمکی به نوزاد اکثر والدین را با مشکل رو به رو می کند؛ برای شروع  غذا دادن به نوزاد ، سعی کنید حتی الامکان با قاشق های کوچکتری مانند قاشق پلاستیکی شروع کنید.

برخورد قاشق پلاستیکی با جدار داخلی دهان کودک احساس بهتری در او نسبت به قاشق فلزی ایجاد می کند؛ زیرا هم به پلاستیک عادت دارد و هم این که به اندازه ی قاشق غذاخوری سرد نیست؛ بنابراین باز هم قاشق پلاستیکی را برای شروع کار پیشنهاد می کنیم.

برای شروع غذای کمکی نوزاد جهت استفاده از قاشق بعضی روزها یک قاشق پلاستیکی در اختیار او قرار دهید تا قبل از رسیدن به مرحله ی ترک شیشه ، کمی با آن بازی کنید و در دهان خود فرو ببرد.

شروع غذا دادن به نوزاد

درشروع غذای کمکی به نوزاد ، به هر دست کودک یک قاشق بدهید و خود با قاشق سوم غذا  را در دهانش بگذارید. پیشنهاد این کار به این دلیل است که در حین غذا خوردن، کودک دست خود را داخل غذا نکند. در مراحل ابتدایی استفاده از چنگال، یک چنگال پلاستیکی یا چنگال مخصوص خوردن شیرینی در اختیارش قرار دهید؛ البته به شرطی که دانه های آن تیز نباشد.

در همین مرحله یک چاقوی پلاستیکی نیز در اختیار کودک قرار دهید، و توجه داشته باشید تیزی چاقو نباید خطرناک باشد. کودک با در دست گرفتن چاقو احساس می کند بزرگ شده است و موز خود را تکه تکه می کند، نان و هندوانه را می برد و… با این شیوه او طریقه ی استفاده از چاقو را نیز آموزشی می بیند.

کودک شما باید بیاموزد که قبل از خوردن غذا، دست هایش را بشوید. منتها فراهم کردن یک زیر پایی در مقابل دستشویی، مایع دستشویی و حوله، وظیفه ی شماست. در پایان غذا ، حوله ی حمام که با آب گرم مرطوب شده است، دست و صورت کودک را پاک و میز را به سرعت تمیز کنید. سپس حوله را کنار ظرف های کثیف قرار دهید. به این ترتیب کودک به سرعت خواهد آموخت که تمامی این کارها را خود باید انجام دهد.

پیش بند پلاستیکی غذا بهترین وسیله برای کودکانی است که با شلختگی غذا می خورند؛ زیرا هم مانع از این می شود که لباس زیرین مرطوب شود و هم به راحتی زیر شیر آب شسته می شود. ضمناً لبه های آن هم برای جلوگیری از ریختن غذا روی پاها تا می شوند.

زمان مناسب شروع غذای کمکی کودک

شروع غذای کمکی نوزاد

 زمان شروع غذا دادن به نوزاد و  استفاده از غذاهای کمکی در کنار شیر مادر مرحله جدیدی را در زندگی کودک ایجاد می کند و به کودک شما این امکان را میدهد که لذت بردن از طعم و مزه های جدید را تجربه کند. اما شروع غذای کمکی قبل از ۴ ماهگی به دلیل اینکه دستگاه گوارش شیرخوار برای پذیرفتن غذاهایی غیر از شیر آمادگی لازم را ندارد روش نادرستی میباشد و شروع زود هنگام تغذیه تکمیلی باعث کمتر طلبیدن شیر مادر شده و از این رو موجب کاهش شیر مادر هم میشود.

یکی ازعواملی که سبب میشود کودک الگوی ثابت و مناسبی برای غذا خوردن داشته باشد این است که از همان ابتدای شروع غذای کمکی برنامه درستی را برای تغذیه کودک تعیین کنید. معمولا تنها غذای کودک در شش ماه اول تولد شیر مادر است و بعد از آن به تدریج کودک با انواع غذاهای کمکی آشنا خواهد شد .

در پایان سال اول تولد یعنی همان یک سالگی ۷۰ درصد انرژی مورد نیاز کودک از شیر و ۳۰ درصد باقی آن هم از غذاهای کمکی تامین میشود ، اما این روند در طول سال دوم به صورت آهسته برعکس خواهد شد تا در پایان ۲ سالگی با قطع کامل شیردهی کودک ۱۰۰درصد انرژی مورد نیاز خود را از غذاها کسب کند.

 نکاتی در شروع خوردن غذای کمکی کودک

شروع غذای کمکی به کودک

وقتی کودک شما به سنی می‌رسد که می‌تواند خوردن مواد غذایی را شروع کند، بهتر است نکات زیر را به یاد داشته باشید:

• • • ترتیب افزودن غذاهای جدید معمولاً اهمیتی ندارد، اما بسیاری از والدین دوست دارند گوشت را بعد از سرلاک و میوه و سبزیجات به غذای کودک شان اضافه کنند.
    • غذاهای جدید را یکی‌یکی به او معرفی کنید.
    • اگر کودکتان بار اول چیزی را که به او دادید نخورد، چند روز بعد دوباره امتحان کنید.
    • یادتان نرود که کودک تا پایان یک سالگی نباید شیر گاو بخورد.
    • قبل از معرفی یک غذای جدید، ‌در صورت امکان دو سه روز صبر کنید.
    • می‌توانید غذاهایی را که کودکتان می‌خورد جایی بنویسید. با این کار، اگر واکنش نامطلوبی نشان دهد، شما فهرستی دارید که تعیین علت واکنش و آلرژی را برای شما و پزشک کودک آسان‌تر می‌کند.
    • کودک را در رقابت با کودکان دیگر و حتی خواهر و برادرش برای غذا خوردن قرار ندهید.
    • تا زمانی که کودک بتواند خودش غذا بخورد، لازم است والدین ‌یا فرد مراقبان د‌یگر در طول وعدهٔ غذا‌یی در کنار کودک بنشیند و به او کمک کند تا قاشق غذا را در دهانش بگذارد.

غذای کمکی مناسب چه خصوصیاتی دارد؟ 

• • برای شروع  غذا دادن به نوزاد غذای کمکی باید در حجم کم، دارای کالری مطلوب بوده و حاوی پروتئین و ریزمغذی‌‌های لازم باشد.
  • با قوام مناسب برای سن شیرخوار تهیه شود، کاملاً پخته و نرم باشد تا کودک بتواند آن را به راحتی بلع کرده و هضم نماید.
  • متناسب با عادات غذایی خانواده و مورد علاقه و میل کودک باشد.
  • با استفاده از مواد غذایی تازه و قابل دسترس و به روش پاکیزه و بهداشتی تهیه شود.
  • نمک‏، شکر و ادویه تند به آن اضافه نشود.

غذاهای کمکی که در خانه تهیه می‌شوند بهترند یا غذاهای آماده؟

• • غذاهای کمکی که در خانه تهیه می‌شوند بر آن چه که به صورت تجارتی و در بسته بندی‌‌های مختلف تهیه و در دسترس خانواده‌ها قرار می‌گیرند‏، ارجحیت دارند زیرا اگرچه غذاهای کمکی تجارتی آماده مصرف هستند ولی مضراتی هم دارند از جمله: خیلی گرانند و با هزینه غذای کمکی که در خانه تهیه می‌شود قابل مقایسه نیستند. (۶ تا ۱۰ برابر بیشتر).
  • سلامت مواد اولیه آن‌ها مورد تردید است.
  • طعم آن‌ها با طعم غذاهای خانواده متفاوت است و مانع تمایل کودک به خوردن غذای خانواده می‌شود.
  • تداوم مصرف آن‌ها که به صورت پوره خیلی نرم هستند می‌تواند مهارت خوردن غذاهای دیگر را از کودک سلب نماید.
  • اکثر اوقات برای نگهداری آن‌ها موادی اضافه می‌کنند که برای شیرخوار مناسب نیست.
  • به بعضی از این غذاها شیر خشک اضافه می‌کنند که باید با آب مخلوط شوند و بعضی هم فاقد شیر هستند که لازم است به آن‌ها شیر اضافه کرد. عدم توجه به این مطلب موجب به هم خوردن تعادل مواد غذای و آب و املاح می‌شود. از طرف دیگر امکان ایجاد آلرژی به پروتئین شیرگاو هم وجود دارد.
  • چون عموماً مخلوطی از چند ماده غذایی هستند، اگر کودک به یکی از آن‌ها عدم تحمل داشته باشد معلوم نمی‌‌شود.
  • به علت وجود فیتات در غذاهای آماده، جذب آهن موجود در آن‌ها ناچیز است و اگر حاوی سویا، باشد مقدار زیادی فیتواستروژن به شیرخوار می‌رسد.
  • ممکن است کودک با سمومی از قبیل فلزات سنگین مانند ارسنیک، سرب، آلومینیوم، کادمیوم، جیوه و … و یا آلودگی‌‌های میکروبی مواجه شود.
  • گاهی اوقات خود غذا هم ممکن است آلوده باشد.
  • نحوه جابجایی و نگهداری آن‌ها در کشتی‏ گمرک‏ انبار و مغازه‌ها نامعلوم است.
  • ضمناً ممکن است تاریخ مصرف آن‌ها گذشته باشد و خریدار به این موضوع توجه نکند. حتی اگر تاریخ مصرف هم نگذشته باشد باز هم غذای مانده محسوب می‌شوند و هرگز به تازگی و سلامت غذای خانگی نیستند. در برخی مناطق که غذاهای تجارتی را در آب نجوشیده حل می‌کنند اگر آب‏ آلوده باشد احتمال بروز بیماری بیشتر می‌شود.
  • توصیه یا تجویز غذاهای آماده کودک قبل از ۶ ماهگی حتی اگر به بهانه پیشگیری از کم خونی فقرآهن هم باشد صحیح نیست زیرا همان طور که گفته شد جذب آهن آن بسیار ناچیز است. اکثر کودکان دوست دارند مانند سایر افراد خانواده از غذاهای تهیه شده در منزل استفاده کنند و از خوردن این غذاها لذت ببرند.

اصول بهداشتی در تهیه و نگهداری غذای کمکی

• • قبل از تهیه غذا‏ باید مادر دست هایش را با آب و صابون بشوید.
  • ظرف‌های مورد استفاده‏، وسایل تهیه مواد اولیه غذا مانند سطح میز، تخته گوشت خردکنی یا سبزی خردکنی باید شسته و تمیز باشند.
  • ظرف غذای کودک باید مشخص و جدا باشد‏، از بشقاب دیگران غذا نخورد و بعد از هر بار استفاده‏، ظرف غذای او کاملاً با آب و مایع ظرفشویی شسته شود.
  • قبل از غذا دادن به شیرخوار‏، مادر علاوه بر شستن دست‌‌های خود با آب و صابون، دست و صورت کودک را نیز بشوید.
  • توصیه می‌شود غذای کمکی حتی‌الامکان به مقدار موردنیاز روزانه تهیه شود تا کودک از غذای تازه بهره‌مند گردد.
  • اگر غذای تهیه شده بیشتر از مصرف هر وعده باشد برای نگهداری بقیه غذا باید بلافاصله آن را در ظرف‌‌های تمیز و کوچک که در آن کاملاً بسته می‌شود (هر ظرف برای یک وعده) ریخت و بعد از خنک شدن که معمولاً یکی دو ساعت طول می‌کشد در یخچال (۵-۴ درجه ساتنی‌گراد) گذاشت و نگهداری نمود.
  • نگهداری غذای کمکی در یخچال ۲۴ ساعت حداکثر تا ۴۸ ساعت اشکالی ندارد.
  • غذایی که در یخچال نگهداری شده باید به مقدار موردنیاز یک وعده‏ مجدداً داغ شود. غذا را هنگام داغ کردن باید کاملاً به هم زد تا همه اجزاء آن به طور یکنواخت داغ شود سپس با امتحان کردن و اطمینان یافتن از ولرم شدن آن‏، غذا را به کودک بدهند.
  • غذای تهیه شده تا دو ساعت در دمای اتاق قابل نگهداری است و نیازی به داغ کردن مجدد ندارد. (غذاهای کمکی که با شیر تهیه می‌شود تا یک ساعت قابل نگهداری است).
  • در موارد بسیار نادر که مادر به دلیل مشغله زیاد امکان تهیه غذای روزانه را ندارد می‌تواند غذا را به مقدار بیشتر و برای یک هفته تهیه کند‏، آن را به اندازه‌‌های یک وعده‌ای تقسیم نماید، در ظرف‌‌های کوچک و تمیز (که در آن کاملاً بسته می‌شود) بریزد و در فریزر نگهداری کند.
  • غذای کمکی فریز شده را نباید در دمای اتاق ذوب کرد بلکه شب قبل باید در یخچال گذاشت. هنگام استفاده، در قابلمه کوچکی ریخته و دوباره داغ کرد.

چه غذاهایی برای شروع غذای کمکی به کودک مناسب است؟

• • بهتر است برای اولین بار با غذاهایی شروع کنید که به شیر مادر شباهت داشته باشد.
  • نرم و پوره مانند و مزه آن هم شبیه به شیر مادر باشد و راحت بتواند آن را هضم کند تا باعث ناراحتی معده و روده کودک نشود.
  • برای شروع می توانید از غلات استفاده کنید ؛ تنها عیب آن طعم و مزه آن است که ممکن است برای کودک شما تا حدودی دلچسب نباشد.
  • سعی کنید کودکتان را با انواع غذاها آشنا کنید ، ولی دو غذای جدید را به صورت همزمان وارد برنامه غذایی او نکنید .
  • نکته قابل توجه این است که غذای کمکی باید ولرم ( نه خیلی گرم نه خیلی سرد ) باشد.

غذاهی بسیاری را میتوانید در برنامه کودک خود جای دهید که به عنوان مثال ذکر شده :

• • • حریره بادام
    • فرنی آرد برنج
    • فرنی بادام
    • شیر برنج
    • پوره سیب زمینی
    • پوره هویج
    • آش گندم

چند وعده در روز باید غذای جامد به کودک داده شود؟

برای شروع یک وعده در روز کافی است، باید سعی کنید کودکتان را کم کم به این شرایط عادت دهید. حدود شش تا هفت ماهگی آن را به روزی سه وعده برسانید. بهتر است زمانی را برای وعده غذای جامد در نظر بگیرید که کودک شما گرسنه باشد در غیر این صورت از دادن آن صرف نظر کنید زیرا اگر غذای جامد یک ساعت یا بیشتر بعد از شیر خوردن داده شود کودکتان آن را به خوبی قبول میکند. در نظر داشته باشید در زمان غذا خوردن کودک شما به صورت کامل باید هوشیار و سرحال باشد .

نوشته های مشابه
بی اشتهایی و کم غذایی در کودک و راه های درمان آن
با کودک بد غذا و بی اشتها چه کنیم؟
تغذیه با شیر مادر و تاثیر آن بر سلامت کودک و مادر
صبحانه نخوردن کودک و راه حل آن

لینک اینستاگرام:
https://www.instagram.com/p/Bh6gANMFwPx/