پاداش و تشویق مناسب برای کودک

پاداش دادن به کودک

هنگامی که کودک ما برای انجام کاری خاص، تشویق و تحسین دریافت می کند، آن رفتار تقویت می شود. پاداش و تشویق مناسب برای کودک احتمال وقوع آن رفتار در آینده افزایش پیدا می کند. افراد، رفتاری راکه برای آن پاداش دریافت کرده اند، تکرار می کنند. پاداش دادن به کودک را بعد از انجام فعالیت مثبت به کودک بدهید نه قبل از آن.

پاداش به معنای تقویت نیز به‌کار می‌رود، زیرا دو مفهوم پاداش و تقویت در حقیقت فرآیندهایی هستند که مهمترین هدف و مقصد آنها، افزایش تعداد دفعات تکرار رفتار است. والدین معمولا به رفتار های نادرست کودک خود بیشتر از رفتارهای مثبت او توجه و واکنش نشان می دهند.

زیرا رفتارهای مثبت را بدیهی و طبیعی تلقی می کنند و رفتارهای منفی را غیر طبیعی . در نتیجه در مواقعی که رفتار منفی از کودک سر می زند پیاپی از او استفاده کرده و اشکالات قبلی را به رخ کودک می کشند.

چرا برخی والدین عادت به تشویق و تحسین کودک خود ندارند؟

برخی والدین از وابسته شدن کودکان به تحسین و تشویق ،نگرانند. این مسئله بیشتر در کودکانی رخ می دهد که بسیار کم مورد توجه والدین خود قرار می گیرند و یا همیشه در کانون توجه آنها بوده اند در نتیجه ستایش نادرست منجر به مشکل وابستگی به تشویق و تحسین می شود.

تشویق کودکان در تغییر رفتار آنها نقش بسیار مهمی دارد. بنابراین با پاداش دادن به رفتارهای قابل قبول کودک می توانیم باعث تقویت و تثبیت و نهایتاً یادگیری رفتار مطلوب در او شویم. ما به این دلیل که در قبال انجام کار خود دستمزد می گیریم به آن کار ادامه می دهیم. چنانچه کودک شما به شیوه ای رفتار می کند که برایتان خوشایند است، پاداش و تشویق مناسب برای کودک به کار ببرید. از تقویت آن رفتار از طریق پاداش دادن مکرر، اطمینان حاصل کنید.

 جایزه دادن به کودک 

اگر رفتار خوب و مثبت کودک شما بیشتر شود یعنی آن را تشویق کرده اید و اگر کاری کنید که رفتار منفی و غلط کودک شما کم تر شود یعنی او را تنبیه کرده اید. پس تشویق رخداد یک رفتار را افزایش می دهد و تنبیه آن را کم می کند.

•  کودک شما گریه می کند، جیغ می کشد، پاهایش را روی زمین می کوبد. شما او را بغل می کنید، می بوسید، نوازش می کنید، به او شکلات و بستنی می دهید، او را نزد مادربزرگ می برید، ‌همه دورش جمع می شوید و التماس می کنید که گریه نکند وگرنه مریض می شود (شما رفتار منفی کودک را تشویق کرده اید.)
• کودک شما ناسزایی آموخته است و آن را بر زبان می آورد. شما یک ساعت تمام او را نصیحت می کنید، با او بحث می کنید که حرف زشتی زده است و اگر بابا بفهمد ناراحت می شود، اگر مامان بزرگ بفهمد این طور می شود، این کار را فقط بچه های بد انجام می دهند و… (شما رفتار منفی کودک خود را تشویق کرده اید.)
• کودک شما اسباب بازی هایش را جمع می کند و داخل کمد می گذارد. سپس به سوی شما که داخل آشپزخانه هستید می آید و می گوید: «مامان، مامان من اسباب بازی هایم را جمع کردم و داخل کمد گذاشتم.» شما نگاهی به او می اندازید و بدون توجه به کار مثبت کودک می گویید: «باز بدون دمپایی آمدی توی آشپزخانه، چند بار بهت گفتم پاهات کثیف می شه، دمپایی بپوش.» (شما رفتار مثبت کودک خود را تشویق نکرده اید و به آن بی توجهی کرده اید.)
• کودک شما در اتاق انتظار مطب دو ساعت کنار شما می نشیند. مکان و زمان برای وی بسیار خسته کننده است، ولی چیزی نمی گوید و رفتار نامناسبی نیز انجام نمی دهد. در پایان، شما دست های او را می گیرید و از مطب خارج می شوید و به منزل برمی گردید. (شما به رفتار مثبت کودک خود بی توجهی کرده اید.)

با این مثال ها روشن شد که در تشویق سعی بر افزایش رفتارهای مثبت و در تنبیه هدف کاهش رفتارهای منفی است. اینک می توانید برنامه ریزی صحیحی از تشویق و تنبیه برای کودک خود داشته باشید، ولی قبل از آن باید دانش و مهارت خود را در این زمینه افزایش دهید.

اصول مهم در پاداش دادن به کودک

تشویق و تحسین کودک

زمانی که می خواهیم کودک یک رفتار جدید را شروع کند، استفاده از تشویق و تحسین کودک کاربرد زیادی داشته و باعث تقویت یادگیری رفتار میشود.

• پاداش باید بلافاصله پس از رفتار مطلوب باشد. بطوریکه همان لحظه که کودک رفتار مناسب را انجام داد، بلافاصله با پادا شهای کلامی و بسته به نوع رفتار با انواع دیگر پادا شها او را مورد تشویق قرار دهیم.
• پاداش باید در شروع رفتار صحیح کودک به کودک داده شود و برای تکرار رفتار مناسب تا زمانی که رفتار مطلوب ثابت شود، باید تشویق کودک ادامه یابد.
• فقط به رفتارهای مطلوبی که می خواهیم ادامه پیدا کند، پاداش دهیم.
• در تشویق کلامی بهتر است تشویق با توصیف آن رفتار همراه باشد. مانند: از اینکه اینقدر زیبا می نویسی خیلی خوشحالم.

فرصت های تشویق فرزندتان را از دست ندهید

فرصت های تشویق فرزندتان را از دست ندهید .مشوق‌های فعالیت، کارهایی هستند که کودکان مایل به انجام آن هستند. بازی ویدیویی، با تلفن صحبت کردن، با دوستان بیرون رفتن نمونه‌هایی از تقویت‌کننده‌های رفتار کودک به حساب می‌آیند.

از مشوق‌های فعالیت برای تشویق کودکان به این نحوه استفاده کنید: این کارت را انجام بده بعد می‌توانی بازی کنی. قبل از بازی ویدیویی اتاقت را تمیز کن. قبل از تماشای تلویزیون تکالیف درسی‌ات را انجام بده.

هرگز فریب وعده‌هایی نظیر: بعد از تماشای فیلم مطالعه خواهم کرد، را نخورید. از کنار فعالیت‌ها و رفتارهای خاص کودک نیز به راحتی رد نشوید. برای مثال اگر آن روز کودکانتان رفتار خوبی داشتند به عنوان تشویق آنها را برای خرید بستنی بیرون ببرید و بگویید: «امروز، روز بسیار خوبی داشتید به همین خاطر من و مادرتان دوست داریم شما را برای خرید بستنی بیرون ببریم». سعی کنید امتیازاتی را که به کودک خود می‌دهید به رفتار خوب مرتبط کنید. اما در این خصوص دقت کنید.

سعی نکنید برای هر کار کوچک کودک خود در باغ سبز نشان بدهید. چنین کاری، ایده غلطی به آنها خواهد داد و نسبت به تلاش برای رسیدن به هدف نگرش نادرستی پیدا خواهند کرد. اجازه بدهید بعضی از فعالیت‌های سرگرم‌کننده به طور معمول صورت گیرد.

همچنین در نظر داشته باشید که از کودکان خود نمی‌خواهید که فکر کنند که هربار رفتار خوبی از آنها سرزد، شما مجبورید پاداش به آنها بدهید. کودکان نیاز به فهمیدن این موضوع دارند که رفتار خوب، اهمیت دارد چرا که انجام چنین کاری، یک رفتار پسندیده است.

پاداش های اجتماعی برای کودک

بهترین پاداش برای کودکان پاداش های اجتماعی 

کودکان نیز مثل همه انسان ها نیاز به محبت دارند. توجه به کارهای خوب کودک و دیده شدن از نیازهای اوست. در آغوش گرفتن کودک،لبخند، بغل کردن ،نوازش کردن، بوسیدن، تحسین کردن، تماس چشمی و توجه از بارزترین روش ها و پاداش های اجتماعی است که والدین به کودک محبت تزریق می کنند. زیرا، کودکان ما برای تقویت رفتارهای مناسبشان، به  پاداش های اجتماعی فراوانی نیاز دارند.

پاداش دادن جایگزین توجه کردن نیست بلکه توجه نشان دادن زمینه ساز پاداش دادن می باشد. پس برای جبران عدم توجه به کودک خود پاداش ندهید. گاهی در جمع برای اینکه مستقیم کودک را مرکز توجه قرار ندهید، می توانید با چشمک زدن ها یا لبخندهای رمزی بین خودتان، تایید و توجه را به او بدهید. ایجاد اعتماد به نفس در کودک کاملا به عهده خانواده است و اگر لطمه ای به اعتماد به نفس او وارد شود به سختی قابل جبران است.

در زمان تشویق باید کاملا دقت شود که کودک بخاطر کارهای درست و پیشرفت ها مورد تشویق قرار می گیرد. اگر برای آرام کردن قیل و قال های کودک یا ممانعت از رفتار اشتباه به او پاداش توجه و نوازش بدهید، او در موقعیتی متعارض قرار گرفته و اعتبار و اقتدار والدین ممکن است خدشه دار شود.

نوشته های مشابه
تشویق کودکان به انجام فعالیت های هنری
پاداش و تشویق مناسب برای کودک
روش صحیح پاداش دادن به کودک
اهمیت پاداش دادن به کودکان
بی توجهی فعال در مقابل رفتار بد کودک

لینک اینستگرام:
https://www.instagram.com/zarafeyejadooyi/