وضعیت جنین در هفته سی ام بارداری
در هفته سی ام بارداری جنین شما حدود ۱۴۰۰ گرم (سه پوند) وزن دارد. رشد جنین در حال حاضر آن چنان سریع است که اگر چنین روند رشدی را همچنان حفظ کند در یک سالگی ۹۰ کیلو خواهد بود! در هفته ۳۰ بارداری جنین، برای این که بتواند به نهایت رشد خود در ماهه سوم برسد، همچنان به جذب مواد غذایی از بدن شما مانند : کلسیم برای استخوان بندی، پروتئین برای رشد عضلات، آهن برای تولید گلبول های قرمز خون ادامه می دهد. به خاطر جذب آهن است که شما احساس خستگی یا فقر آهن می کنید.
در هفته ۳۰ بارداری جنین شما نیز ممکن است مانند برخی بچه ها، چشمانی آبی داشته باشد، در حالی که بعد از تولد وقتی در معرض نور طبیعی خورشید قرار می گیرد، رنگ آبی چشمها به قهوه ای برمی گردد زیرا رنگ رنگدانه های عنبیه چشمها تکامل می یابند. در هفته ۳۰ بارداری در این مرحله، موهای وی شروع به رشد کرده است و آن موهای نرم و کرک مانند او از بین می روند.
اگرچه قد جنین به اندازه ی قدش در هنگام تولد است اما او همچنان به سرعت وزن می گیرد به طوری که لایه هایی از چربی زیر دست و پاهای وی قرار می گیرند. در هفته ۳۰ بارداری مغز او آنقدر رشد کرده است که به اندازه ی رشدش در هنگام تولد رسیده است. با این حال، مغز جنین همچنان به سرعت رشد می کند و سلول های مغزی، رابط هایی می سازند که به وی این امکان را میدهد تا صحبت کند، به خاطر بسپارد و حتی این توانایی را دارد که قضیه فیثاغورث را به یاد بیاورد.
قد جنین: ۴۰.۴ سانتی متر
وزن جنین: ۱۳۳۳ گرم
وضعیت مادر در هفته سی ام بارداری
در هفته سی ام بارداری رحم حدود ۱۰ سانتی‌متر بالاتر از ناف قرارگرفته و چهره‌ای پف کرده دارید. در هفته ۳۰ بارداری پوست شکم کشیده شده و تصور می‌کنید که دیگر جایی برای بزرگتر شدن شکمتان باقی نمانده است. نگران نباشید همچنان قرار است که جفت، جنین و رحم شما بزرگتر شود. در هفته سی ام بارداری بدنتان سنگین‌تر، بزرگتر و بی‌تناسب‌تر میشود. در هفته ۳۰ بارداری بزرگ شدن رحم باعث میشود احساس کنید اعضای داخلی بدنتان به بیرون فشرده میشوند.
برای اینکه راحت‌تر باشید بهتر است صحیح بنشنید، بایستید و هنگام بلند شدن از حالت خوابیده به نشسته به توصیه‌های پزشکتان عمل کنید. در هفته ۳۰ بارداری خلق و خوی شما هم دوباره دستخوش تحولاتی میشود. حتی اگر اهل بروزدادن احساسات خود نباشید اما در هفته ۳۰ بارداری با شنیدن یک خبر یا داستان غم انگیز گریه می‌کنید و خودتان هم نمی‌دانید چرا اینگونه احساساتی میشوید. این زمانی است که ممکن است بعضی از زنان باردار گرفتار افسردگی شوند حواستان را خیلی جمع کنید.
علائم طبیعی در هفته سی ام بارداری
- بزرگ شدن رحم: در هفته سی ام بارداری رحم، همراه با رشد جنین بزرگتر می شود و این خود به معنای عدم احساس راحتی در شما می باشد. این احساس درد می تواند مثل دردهای جابه جاشدن سریع باشد، مانند دل دردی که هنگام سریع بلند شدن از رختخواب دارید. علت این دردها شاید کشش رباط در اطراف رحم باشد و شما می توانید میزان این دردها را با جابه جاشدن آرام و نفس عمیق، تسکین دهید، زیرا تنفس عمیق باعث اکسیژن رسانی بهتر به عضلات می شود یا شما میتوانید با جابه جایی و حرکت باسن، آن را کاهش دهید. همچنین می توانید یکی از دستان تان را به صندلی یا چهار پایه ای تکیه دهید، یکی از زانوهای تان را خم کنید و یک پای تان را تا ۵ سانتی متر بالا بیاورید. تا ده بشمارید و دوباره پا را بر زمین بگذارید. این کار را، به مدت ۱۰ ثانیه برای پای بعدی نیز انجام دهید.
- دورشدن عضلات شکم: در هفته ۳۰ بارداری هنگامی که رحم شما بزرگتر می شود ماهیچه های تحتانی وسط شکم شما از هم دور میشوند تا خود را با اندازه ی جدید شکم هماهنگ کنند. کشش این عضلات می تواند باعث ناراحتی شما شود. معمولا این عضلات بعد از زایمان به حالت اول برمی گردند.
- یبوست در بارداری: از آنجایی که هورمون های بارداری روند هضم غذا را کاهش می دهند و بزرگ شدن رحم بر روده ی بزرگ، فشار وارد می کند، به همین دلیل مواد زائد به آرامی در بدن حرکت می کنند. در هفته ۳۰ بارداری اگر شما یبوست داشته باشید این خود باعث دل درد می شود. بنابراین تاحد ممکن، مایعات کافی بنوشید و غذاهای سبوس دار بخورید.
- حرکات عجیب جنین: در هفته ۳۰ بارداری اگر جنین شما در حال حاضر در وضعیت تولد قرار دارد، یعنی سرش رو به پایین است، شما احتمالا حرکات ناگهانی را در این وضعیت احساس می کنید. در چنین مواردی، تغییر وضعیت بدهید، دستی روی شکم تان بکشید و با آواز خواندن او را آرام کنید.
هشدارها در هفته سی ام بارداری
- اشتباه گرفتن دل دردها با دل دردهای زایمان: در هفته سی ام بارداری گاهی اوقات ممکن است احساس کنید کمربندی دور شکم تان است و احساس می کنید، کسی طنابی را دور شکم یا کمرتان سفت می کند. این دل دردها، انقباضات براکستون هستند. اگر گاهی آنها را احساس می کنید یا شاید فکر می کنید که در حال زایمان قرار دارید، حقیقت این طور نیست.
در چنین شرایطی، تشخیص تفاوت موجود بین زایمان واقعی یا غیرواقعی بسیار مشکل است. انقباضات غیرواقعی زایمان، معمولا تا حدی شدید هستند و برای مدت طولانی ادامه نمی یابد، چنانچه بیشتر احساس فشار دارید تا درد، معمولا با نوشیدن آب زیاد و بالا گرفتن پاها آرام میشوید. اگر انقباضات همچنان ادامه دارد به پزشک اطلاع دهید. بررسی سر گردن رحم می تواند سریع ترین راه برای تشخیص زمان زایمان واقعی یا غیر واقعی باشد.
- افزایش ترشحات رحمی: افزایش ترشحات رحمی در دروان بارداری به ویژه در چند ماهه ی آخر کاملا طبیعی است. معمولا این ترشحات شیری رنگ و بدون بو هستند که به آن “لوکوریا” میگویند و ممکن است در سه ماهه ی سوم آنقدر زیاد شوند که شما مجبور شوید چندین بار لباس های زیرتان را در طی روز عوض کنید.
در هفته ۳۰ بارداری ، از مصرف خوشبو کننده ها، صابون های عطری و دوش گرفتن اجتناب کنید، زیرا این عوامل باعث برهم خوردن تعادل باکتریهای رحم و عفونت می شود. اگر متوجه تغییراتی در رنگ و بوی ترشحات شده اید، با پزشک مشورت کنید و از وی بخواهید که از ترشحات مهبل نمونه برداری کند. شفاف بودن رنگ ترشحات رحمی معمولا کاملا طبیعی نیست، زیرا ممکن است علامت نشت مایع کیسه آب باشد.
تغذیه در هفته سی ام بارداری
- پرخوری عصبی: گرسنگی، تنها یکی از هزاران دلیل غذاخوردن است. سرزنش، افسردگی، استرس، تنهایی، تنش و ترس می تواند شما را برای چندین بار به سوی یخچال بفرستد. اگر خوردن شما، دلیل عصبی و عاطفی داشته باشد، بنابراین ممکن است زیاد از حد بخورید، مخصوصا در سه ماهه سوم بارداری که تنش های روحی شما بیشتر می شود.
شما با داشتن میزان افزایش وزن توصیه شده و نه بیشتر، حاملگی سالم تری خواهید داشت. گرسنگی عصبی شما را وارد حلقه ای می کند که عامل خوردن بیش از حد شما، احساسات و عواطف می شود.در هفته ۳۰ بارداری اگر هنگامی که استرس و نگرانی دارید، غذا بخورید، وزن تان خیلی بالا می رود و بعدأ استرس می گیرید که چرا وزن تان در حال بالارفتن است و دوباره غذایی میخورید و این چرخه همین طور ادامه دارد.
- چطور می توانید حرکت این چرخه را متوقف سازید؟ رژیم، اصلا فایده ای ندارد، تنها راه حل این است که علت پرخوری خود را کشف کنید. هنگامی که بدانید چه عوامل و احساساتی باعث ورود شما به چرخه ی غذاخوردن بیش از حد می شود، می توانید با آرام کردن احساس تان جلوی پرخوری تان را بگیرید. هر چیزی را که می خورید بنویسید، نسبت به خودتان صادق باشید و هر چیزی را که در طول هفته می خورید و زمان آن را و این که بعد از خوردن چه احساسی دارید دقیقا بنویسید.
بعد از یک هفته به سراغ دفترچه تان بروید و به دنبال علایم باشید. شاید شما مواقعی که همسرتان دیر به خانه می آید یا روز پرکاری دارید، غذا زیاد می خورید. هنگامی که علل خوردن بیش از حد خود را کشف کردید، به این فکر کنید که چه کاری را می توانید جایگزین آن کنید. اگر در زمان احساس تنهایی، شروع به خوردن می کنید، لیستی از کارهایی تهیه نمایید که به جای خوردن می توانید انجام دهید.به طور مثال به دوستان تان تلفن بزنید، پیاده روی بروید، جدول حل کنید، بازی های فکری و هر کاری که سرگرم تان می کند، انجام دهید.
مراقبت های بارداری، باید ها و نبایدهای هفته سی ام بارداری
- ورزش و میزان ضربان قلب: باید بدانید حتی زمانی که شما استراحت می کنید، قلب شما سخت کار می کند تا خون را به سراسر بدن تان برساند. در دوران بارداری وزن اضافی و نیاز به اکسیژن برای جنین تان باعث میشود قلب شما سخت تر کار کند. ورزش بارداری، نیز به نوبه ی خود از قلب شما کار بیشتری می کشد، زیرا هنگامی که عضلات کار می کنند، نیاز به اکسیژن بیشتری دارند.
باید بدانید همین طور که وارد سه ماهه سوم بارداری تان می شوید، از قلب تان کار بیشتری میکشید. تا زمانی که قلب تان مشکل یا بیماری خاصی نداشته باشد، همه چیز خوب پیش می رود و روبه راه است. اگر ضربان قلب تان در حین ورزش بالا می رود، اصلا لزومی ندارد، ورزش را کنار بگذارید، زیرا این کار، کاملا طبیعی است که ضربان قلب تان با افزایش کار، بالا برود.
ورزش پرتحرک برای افراد مختلف، معنای متفاوتی دارد. برای خانمهای پشت میز نشین و بی تحرک، ورزش های پرتحرک یک نوع گرم کردن برای دوی ماراتن حرفه ای است. هنگام ورزش، مهم این است که نباید به خودتان فشار بیاورید. فشار بیش از حد در هنگام ورزش، در واقع وضعیتی است که در آن احساس ناراحتی کنید. ورزش تا حدی خوب است که میزان تنفس تان سریع تر شود نه این که دیگر نتوانید صحبت کنید. در حین ورزش، به ندای بدن تان گوش کنید، هرگونه حرکتی که به آرامی و بدون شدت انجام شود در دوران بارداری مناسب است.
- تشنج حاملگی: حدود ۷-۱۰ نفر از خانم ها در اولین بارداری شان و به ویژه سه ماهه آخر، بیشتر دچار تشنج پیش از زایمان می شوند و علت تشنج که به نام توکسیما ( TOXEIMA) معروف است، ناشناخته است. این بیماری با نشانه هایی مثل : بالارفتن فشار خون (معمولا بیش از ۹۰/ ۱۴۰) وجود پروتئین در ادرار، گزگز شدن، خواب رفتن صورت و دست و پاها تشخیص داده میشود.
بسیاری از خانم ها که مبتلا به تشنج حاملگی هستند مشکل و علائم خاصی ندارند و برخی دیگر دارای نشانه هایی مثل: سردرد، لکه بینی، تاری دید، درد شکم یا صرع هستند. خانم هایی که فشار خون بالا و مزمن، کلیوی، دیابت، چاقی و حاملگی چند قلویی دارند بیشتر در معرض تشنج حاملگی قرار دارند. تنها درمان تشنج، زایمان است. اگر تشنج شما خیلی زیاد باشد، پزشک به شما توصیه می کند که هرچه زودتر زایمان داشته باشید، حتی اگر نوزادان نارس باشد.
توصیه های مهم در هفته سی ام بارداری
- گزگز دست در بارداری: زمانی که فکر می کنید به درستی نمی توانید چیزی را در دستان تان بگیرید، امکان دارد حس گزگز شدن را در انگشتان به ویژه شست و سه انگشت دیگر احساس کنید. حتی ممکن است هنگام در دست گرفتن بطری آب، احساس درد داشته باشید و این درد به گردن و شانه ها نیز بزند. این دردها شاید علامت “درد حفره استخوان مچ ” یا تورم آن باشد. گزگز دست در بارداری یا هر دو دست نشان دهنده، نبودن احساس یا حواس در دستان یا انگشتان شما است.
- چه افرادی دچار گزگز دست در بارداری می شوند؟ معمولا افرادی که کارهای تکراری مثل تایپ کردن را انجام میدهند دچار درد حفره مچ میشوند و به این خاطر آن را “درد حفره مچ” می نامند. حفره مچ دست در جایی قرار دارد که از آنجا، اعصاب و زردپی ها به سمت انگشتان می روند. وقتی در اثر فشار، بافت های دست به داخل این حفره می روند، رشته های عصبی دچار درد و باعث گزگز شدن و خواب رفتن می شوند. مشکل درد حفره دست در شب، وقتی میزان حجم خون افزایش پیدا می کند، نیز بیشتر احساس می شود.
- راه حل رفع گزگز دست در بارداری: به همین خاطر، به هنگام خواب، دستان تان را روی بالش قرار دهید که جریان خون را به سمت سایر قسمت های بدن براند. اگر کارتان تایپ یا کارهای تکراری دیگر است به دور و اطراف خود نگاه کنید که چطور می توانید به مچ و انگشتان تان استراحت بدهید. بین کار، به مچ دست تان استراحت بدهید یا وضعیت قرارگیری آن را تغییر دهید تا فشار کمتری روی اعصاب مچ تان باشد. برای مثال، صفحه کلید را پایین تر بیاورید که آرنج و مچ دستان تان رو به پایین باشد.
علاوه بر این شما می توانید از مچ بندهای پلاستیکی استفاده کنید که مچ تان را ثابت و صاف نگه دارد، یا گاه در فواصل زمانی دستان تان را تکان دهید که مانع از گزگزشدن شود. حدود ۲۵ درصد از خانم ها در دوران بارداری دچار درد حفره استخوانی می شوند. اگرچه این شرایط تا حدودی می تواند دردناک باشد، اما خبر خوشایند این است که در همه ی خانم ها به جزء ۲ درصد از آنها، این احساس بعد از زایمان از بین می رود، بنابراین برای کاهش آسیب در حین کار و داشتن خواب بهتر از پزشک خود در مورد معالجه یا فیزیوتراپی در این زمینه سؤال کنید.
- عوامل گزگز دست در بارداری: احساس گزگز دست در بارداری خانم های باردار، گاهی به هیچ وجه ارتباطی به درد حفره استخوانی مچ ندارد و حتی خانمهایی آنها را نه تنها در مچ، بلکه در پاهای شان نیز احساس می کنند. گزگز دست در بارداری ، واکنش بدن شما نسبت به عدم خون رسانی کافی و تحت فشار بودن اعصاب است.
- علت گزگز دست در بارداری: گاهی اوقات جنین در وضعیت راحتی در رحم قرار دارد که این حالت برای شما کاملا راحت نیست، زیرا رحم به رگ های خونی فشار وارد می کند و مانع از جریان خون می شود. اگر جنین به طور مستقیم روی سیستم عصبی شما بنشیند، شما حالت گزگز دست در بارداری را در باسن یا پشت ساق پایتان احساس می کنید.
گزگز دست در بارداری گاهی با تغییر وضعیت در حال نشستن، خوابیدن یا با نوشیدن کمی مایعات بهتر میشود. شما می توانید با تکان دادن پاها و دستان تان یا هرگونه ورزشی مثل شنا، پیاده روی، حرکت انگشتان و شست رو به پایین میزان جریان خون را در بدن تان افزایش دهید. اگر هنگام گزگز دست در بارداری ، دست و پاها یتان یخ کرده، آنها را گرم کنید.
هنگامی که بدن سرد باشد جریان خون در دستها و پاها کندتر می شود که این خود باعث کند شدن کار قلب می شود، با تکان دادن یا مالیدن دست و پاها یا با استفاده از کیسه ی آب گرم، آنها را گرم نگه دارید. اگر هرگونه گزگز دست در بارداری را احساس می کنید، این موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید، در موارد نادری، این مشکل می تواند نشانه ی دیابت، تیروئید، کمبود ویتامین B12 یا بیماریهای قلبی باشد.
◊من در مورد تولد فرزندم نگرانم، مخصوصا از مرگ نوزاد بعد از تولد می ترسم. شنیده ام که برخی از نوزادان در خواب بدون هیچ علت مشخصی، فوت می کنند. چرا چنین اتفاقی می افتد؟ آیا راه هایی برای جلوگیری از این مشکل وجود دارد؟
شرایطی که شما توصیف کرده اید، مرگ ناگهانی نوزادان (SIDS ) است که یکی از دلایل مرگ و میر در نوزادان ۱ تا ۲ ماهه است. در واقع این شرایط بسیار تأسف بار و دردناک است که هنوز پزشکان علت این نوع مرگ را در نوزادان تشخیص نداده اند. آنها فقط میدانند که تنفس نوزاد، به دلایلی در خواب قطع می شود. برای این که میزان مرگ و میر را در نوزادان کاهش دهید، پزشکان اطفال توصیه های زیر را برای شما لازم می دانند.
همیشه نوزاد را به پشت بخوابانید. تحقیقات نشان میدهد، نوزادانی که رو به صورت خوابانده می شوند، بازدم شان که حاوی دی اکسید کربن است، باعث مرگشان می شوند، پزشکان معتقدند، کودکانی که دچار SIDS میشود. احتمالا قسمتی از مغزشان که کنترل بیدار شدن و تنفس نوزاد را بر عهده دارد کاملا رشد نکرده است. به همین دلیل این نوزادان نمی توانند از خواب بیدار شوند و هوای تازه را تنفس کنند و در نهایت خفه میشوند.
♦ هرگز با نوزادتان در یک تختخواب نخوابید، زیرا ممکن است با افتادن، گیرافتادن بین لبه ی تخت یا تشک، یا در نتیجه با افتادن وزن شما، که به خاطر مصرف داروهای خواب آور بیش از قبل گیج شده اید، خفه شود.
♦ فضا و محیط خواب نوزاد را تا جای ممکن ایمن سازید. فضای تختخواب نوزاد باید دارای تشک سفت، بدون بالش و پتو باشد. در هنگام خواب، لباس های زیادی تن نوزاد نکنید، و هوای اتاق را خیلی گرم نکنید، زیرا هوای سنگین، تنفس نوزاد را سخت می سازد.
♦ نوزاد را از قرارگیری در معرض دود سیگار دور نگهدارید. پزشکان معتقدند یکی از مواد سمی دود سیگار احتمالا باعث عدم رشد بخشی از مغز می شود و اگر نوزاد دچار مشکل تنفسی است، قادر نیست از خواب بیدار شود. این گفته ی پزشکان بر پایه ی این تئوری است کهنوزادان مادرانی که در دوران بارداری سیگار مصرف می کردند، دو برابر بیشتر دچار (SIDS) میشوند.
