رشد کودک در چهار ماهگی

۴ ماهگی نوزاد

رشد کودک در چهار ماهگی چه ویژگی هایی دارد؟ ساعت خواب و خوراک کودک در چهار ماهگی منظم می شود و به تدریج نوزاد شروع به کسب عادت های جدید می کند. وی با توجه بیشتری به محیط اطراف خود می پردازد و با اطرافیان رابطه برقرار می سازد، می خندد و صداهایی تولید می کند.

کشف جسم وی وقت زیادی از او خواهد گرفت. کودک چهار ماهه ممکن است وقت زیادی را برای شناسایی دست  های خود بگذارد. بر روی صندلی راحت خود می نشیند، خیالبافی می کند یا به راه رفتن افراد مورد علاقه اش توجه می کند.

کودک چهار ماهه از جنبه ی هوشیاری فکری می آموزد که چگونه بین دو حرکت ، آگاهانه ارتباط برقرار کند، به طوری که می تواند حرکت های جدید را منظم تر دریافت کند. وی می آموزد فعالیت هایش – که غالباً اتفاقی صورت می گیرد – به خودش مربوط می شود و یاد می گیرد که چگونه آنها را تکرار کند، مثلا تعقیب یک شی با چشم یا حرکت دست به طرف دهان یا توجه به منبع تولید صدا.

کودک در چهار ماهگی از الگوی زمانبندی شده ای برای خواب برخوردار خواهد شد. در این سن کودک به مدت هشت تا نه ساعت در شب می خوابد. ممکن است در طول روز به صورت منظم و طبق برنامه بخوابد یا چرت بزند. این موضوع فرصتی را برای مادر فراهم می کند تا استراحت کرده یا به همراه کودک خود بخوابد.

رشد اولیهٔ مهارت‌های زبان در چهار ماهگی 

تحقیقات نشان می‌دهد نوزادانی که والدین شان با آنها صحبت می‌کنند وقتی بزرگ‌تر می‌شوند، به طور قابل توجهی ضریب هوشی بالاتر و دایرهٔ واژگان وسیع‌تری نسبت به بچه‌های دیگر دارند، در نتیجه ارتباط و تعامل داشتن با او در این مرحله بسیار مهم است. شما می‌توانید با قرار دادن کودک در معرض انواع مختلف کلمات، پایه و بنیان محکمی برای توسعهٔ هوش و مهارت‌های زبانی او فراهم کنید.

وقتی او را از خانه بیرون می‌برید دربارهٔ محیط اطراف خود صحبت کنید و وقتی در راهروهای پاساژها می‌چرخید به اشیا اشاره کنید و اسم آنها را به او بگویید. کودک شما هنوز نمی‌تواند این کلمات را تکرار کند، اما در حال ذخیره‌سازی همهٔ اطلاعات در حافظهٔ به سرعت در حال رشد خود است.

اگر زبان مادری شما و همسرتان متفاوت است یا اگر در خانه از دو زبان استفاده می‌کنید، کودکتان از شنیدن منظم هر دو زبان بهره خواهد برد و اگر در ابتدا برخی از مهارت‌های کلامی او با تأخیر به نظر می‌رسد نگران نشوید، زیرا او نه تنها این تأخیر را جبران می‌کند، بلکه ممکن است در مهارت‌های زبانی خود بسیار موفق‌تر شود.

وزن نوزاد در ۴ ماهگی

نوزاد در انتهای ۴ ماهگی ، حدودا به دو برابر وزن زمان تولدش می رسد. وزن نوزاد چهار ماهه دو برابر وزن نوزاد در هنگام تولد خواهد بود. یکی از فرمول هایی که می تواند رشد کودک در کودک چهار ماهه را بسنجد، سنجش وزن کودک است که در ادامه آمده است:

وزن به کیلوگرم در ۳ تا ۱۲ ماهگی = (سن به ماه + ۹ ) / ۲

یعنی اگر نوزادی در انتهای ۴ ماهگی، وزنی در حدود ۶.۵ کیلوگرم داشته باشد، کاملا بر نمودار متوسط رشد منطبق است.

 توانایی کودک چهار ماهه

در۴ ماهگی نوزاد می‌تواند دست‌هایشان را بالا بیاورد، اما زیاد هیجان زده نشوید؛ این فقط نیمی از کارهای لازم برای شروع سینه خیز رفتن است. بعضی از نوزادانی که می‌توانند بالا تنهٔ خود را با دستانشان حرکت دهند، سینه خیز رفتن ارتشی را یاد می‌گیرند و اینجاست که می‌توانند با کمک دست‌ها، خودشان را بکشند و به اطراف بروند.

کودک در چهار ماهگی عاشق لمس کردن هستند. در واقع رشد آن‌ها به این مسأله بستگی دارد. لمس کردن، یک بخش حیاتی رشد و شکوفایی نوزاد است. تماس‌های پوستی نه تنها به ایجاد رابطه شما و نوزادتان کمک می‌کند، بلکه هنگام ناراحتی و تند مزاجی، به او آرامش می‌بخشد.

در کودک چهار ماهه شاید نوزادتان نیاز داشته باشد که زمان کوتاهی را بدون شما سپری کند. در حالی که در گهواره برای خودش حرف می‌زند، چند دقیقه‌ای هم به شما وقت می‌دهد که به کار‌هایتان برسید. وقتی را کنار بگذارید تا نوزادتان را از آن طرف اتاق تماشا کنید. ممکن است ببینید که می‌تواند لگد بزند و اسباب بازی متحرک بالای گهواره‌اش را تکان بدهد. این کار او، اولین علائم درک رابطه علت و معلولی است.

تاکنون نوزادتان قادر به تشخیص تفاوت عکس یک چیز و خود آن نبوده است. برای همین نسبت به لبخند خود شما و عکستان به یک اندازه علاقه نشان می‌داده است. در این هفته کم‌کم متوجه تفاوت آن‌ها می‌شود. به هنگام دیدن نوزاد دیگری، با خوشحالی و ایجاد صداهای کودکانه بیشتری از او استقبال می‌کند تا دیدن عکس یک کودک در آلبوم.

همچنین درک او از خودش نیز در حال تکامل است و از نگاه کردن به آینه لذت می‌برد، هر چند در این سن ممکن است نداند که تصویر روی آینه، تصویر خودش است؛ او فقط از این لذت می‌برد که آن نوزاد خوش قیافه درون آینه به سرعت جواب خنده‌های او را می‌دهد.

نوزاد در حدود هفتهٔ چهاردهم کم‌کم دنیا را به رنگ کامل خود می‌بیند. اما در این سن، رنگ‌های اصلی روشن از قبیل آبی و قرمز را به رنگ‌های دیگر ترجیح می‌دهد. تعجبی ندارد که با علاقه بیشتری به اطراف خود نگاه می‌کند – فکرش را بکنید که چقدر دنیا برای او جدید و جذاب شده است.

در ۴ ماهگی نوزاد احتمالاً عاشق گوش دادن به موسیقی است و لالایی برای او بسیار آرامش‌بخش شده است. این امر در برخی از نوزادان شیوه‌ای قطعی برای متوقف نمودن گریه‌های آن‌ها است؛ پس مرتبهٔ بعد که شروع به گریه و زاری کرد، برایش موسیقی بگذارید.

بنا به دلایلی در این سن نوزاد شما هنگامی که سعی می‌کنید پوشک یا لباس او را عوض کنید، نمی‌تواند یک جا بنشیند و تکان نخورد. هر چه بیشتر ناامید شوید، برای او خنده دار‌تر خواهد بود. یادتان باشد که نوزاد شما فقط در حال یادگیری و رشد است.

کودک چهار ماهه می‌توانید با استفاده از یک بند، روی میز تعویض پوشک او را نگه دارید و مانع از افتادنش شوید. اگر نمی‌خواهید از این بند استفاده کنید، سعی کنید نوزادتان را وسط یک تخت بزرگ یا روی زمین قرار بدهید، تا هنگامی که تکان می‌خورد خیالتان راحت باشد که به زمین نمی‌افتد و آسیب نمی‌بیند. هرگز نوزادتان را هنگام تعویض پوشک (یا هر زمان دیگری)، تنها‌‌ رها نکنید، مگر اینکه روی زمین باشد و خطری او را تهدید نکند.

پیشرفت کودک در چهار ماهگی

در ۴ ماهگی نوزاد شما ، می‌تواند با دهانش صداهای خاصی در بیاورد که فقط نوع دیگری از برقرای ارتباط می‌باشد. در این زمان نوزاد درباره دنیای پیرامونش نتیجه گیری و به هر چیزی با کنجکاوی نگاه می‌کند، حتی به بازتاب‌های خودش. تماشای کنجکاوی نوزاد، حتی نسبت به بازتاب خودش، لذت بخش است. یک آینه نشکن را جلوی او قرار بدهید، نوزاد متوجه نمی‌شود که تصویر خودش را در آیینه می‌بیند، اما مهم نیست، او عاشق این است که به بازتاب‌های خودش یا هر کس دیگری خیره شود و حتی ممکن است به این بازتاب‌ها بخندد.

با اینکه از عمر نوزادتان خیلی نمی‌گذرد، اما حافظه او فعال است. هرچند تمام اتفاقاتی که در طول روز می‌افتد یا افرادی که به دیدنش آمده‌اند را به یاد نمی‌آورد، اما حافظه‌اش به او کمک می‌کند که پرستاران اصلی و جوانب محیطی که او را در بر گرفته است، به یاد بیاورد. مکیدن انگشت در نوزادان شیوهٔ رایجی برای آرام شدن می‌باشد. در رحم مادر نیز این رفتار دیده شده است.

در ابتدا شاید فکر کنید که چه حرکت بامزه‌ای است، اما بعد از مدتی نگران می‌شوید که این کار ممکن است برایش ضرر داشته باشد. در این سن مکیدن انگشت برای نوزادتان ضرری ندارد. نوزادان کم کم که بزرگ‌تر می‌شوند، تقریباً خیلی راحت این عادت را ترک می‌کنند.

خودتان را برای فعالیت مهم او در این سن یعنی غلت خوردن آماده کنید. بسیاری از نوزادان بین ۴ تا ۶ ماهگی یاد می‌گیرند که از روی شکم به پشت غلت بخورند. از طرف دیگر غلت خوردن از پشت به شکم، معمولاً نزدیک ۶ ماهگی رخ می‌دهد، زیرا این نوع غلت خوردن نیاز به ماهیچه‌های شکمی و گردن قوی تری دارد. ممکن است نیمه شب با غلت خوردن نوزاد روی شکم که در‌‌ همان حالت مانده و نمی‌تواند برگردد، از خواب بیدار شوید.

اگر شروع به نق زدن کرد، او را به پشت برگردانید و امیدوار باشید که به زودی خودش این کار را یاد بگیرد. اگر چه آگاه باشید که وقتی نوزاد روی شکمش می‌خوابد، خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد یا SIDS افزایش می یابد، اما این مسأله عمدتاً مربوط به نوزادان کم سن و سالی است که هنوز نمی توانند گردن خود را تکان دهند، نه کوچولوی شما.
اگر هنوز نوزادتان غلت نمی‌زند، با گذاشتن چند تکیه‌گاه برایش او را به این کار تشویق کنید. روی کاناپه چند بالش پشت او بگذارید و یا درون کالسکه، او را در حالت نشسته و صاف قرار دهید تا ماهیچه‌های گردن و شکمش قوی شده و بتواند روی کنترل سرش کار کند. به علاوه این شیوه جالبی برای نوزادتان است تا در محیط اطراف غوطه‌ور شود.

چهار ماهگی کودک

اگر در فکر ماساژ دادن نوزادتان هستید، این کار را تبدیل به کاری لذت‌بخش برای هر دو نفرتان کنید. ماساژ دادن را در طول روز، در زمانی که برای هر دو ساکت و آرامش بخش است، انجام دهید. اگر این کار را در زمانی که نوزاد خسته یا ناراحت است انجام دهید، ممکن است نتیجه کاملی از آن نگیرید. ماساژ دادن را با افزودن یک موسیقی ملایم و آرامش‌بخش، تبدیل به کاری لذت‌بخش کنید. همچنین سعی کنید کمی روغن یا لوسیون کودک به پوست نوزادتان بمالید.

به نشانه‌هایی که در نوزاد می‌بینید، توجه داشته باشید تا بفهمید که چه زمانی باید دست از کار بکشید و اینکه آیا او از ماساژ خاصی بدش می‌آید یا خیر. در این مرحله ممکن است وقتی اسباب‌بازی‌اش را از او می‌گیرید، شروع به گریه کند. او در این سن، کم کم متوجه آنچه که در اطرافش می‌گذرد می‌شود و اعتراض شفاهی تنها راه برقراری ارتباط اوست.

نوزاد در این سن می‌تواند سر و شانه‌اش را بلند کرده و با دست‌هایش از خود مواظبت کند. این کار به تقویت ماهیچه‌های او کمک کرده و دید بهتری از آنچه که در اطرافش می‌گذرد، در اختیار او قرار می‌دهد. حتی ممکن است سعی کند از پشت به جلو غلت بخورد و یا بر عکس. برای تشویق او به انجام این کار برایش دست بزنید و بخندید و به او قوت قلب بدهید، چراکه برخی از نوزادان از انجام دادن این کار می‌ترسند.

شاید متوجه شده باشید که کودک در چهار ماهگی به تماشای دست‌هایش مشغول می‌شود. این مهارت در حدود هفته دوازدهم و شانزدهم رخ می‌دهد. هر چند که می‌دانید نوزادتان از‌‌ همان آغاز تولد قادر به دیدن بوده، اما فقط در همین هفته‌ها متوجه دست‌هایش شده است.

هنگامی که نوزاد بین سنین ۸ تا ۲۴ هفتگی به دور تا دور خانه نگاه می‌اندازد، چشم‌هایش به شدت از چپ به راست می‌چرخند و سرش را کمتر و چشم‌هایش را بیشتر حرکت می‌دهد. به علاوه در این سن یک اقدام حفاظتی در نوزادتان شکل می‌گیرد؛ اگر چیزی به سمت صورت او پرت شود، او قادر به جا خالی دادن نیست و تنها کاری که به لحاظ فیزیکی می‌تواند انجام دهد، این است که به سرعت چشمک بزند.

دنبال کردن یک شیء با چشم، ردیابی نامیده می‌شود. از آنجا که نوزاد هنوز نمی‌تواند به طور مستقل حرکت کند، بیشتر تجربهٔ او درباره اشیائی است که به سمت او حرکت می‌کنند یا از او دور می‌شوند. او برای شناسایی اشیاء باید بتواند با چشم آن‌ها را دنبال کند.

مطالعات نشان می‌دهند که نوزادان در ردیابی نسبتاً ناکام می‌مانند. نوزادان زیر دو ماه، اگر شیئی به آرامی حرکت کند، برای مدت زمان کوتاهی با چشمانشان آن را دنبال می‌کنند، اما در حدود ۶ تا ۱۰ هفتگی در این کار مهارت یافته و نسبتاً به سرعت آن‌ها را ردیابی می‌کند.

جالب اینکه نوزادان همانطور که حرکت شیء را دنبال می‌کنند، یاد می‌گیرند که شکل، اندازه و رنگ شیء حتی با تغییر فاصله و زاویهٔ دید ثابت می‌ماند. از آنجا که عاشق برقراری ارتباط با نوزادتان هستید، توپی را در دامنهٔ دید او غلت بدهید و ردیابی او را تماشا کنید. اسباب بازی را با سرعت نسبتاً کمی به سمت او هل بدهید یا بکشید و ببینید که چگونه حرکت آن را ردیابی می‌کند.

هر چند نوزادتان رد اشیائی را که می‌کشید یا هل می‌دهید، می‌گیرد، اما وقتی مشغول درست کردن شام هستید، او با ردیابی حرکات دست و انگشتان خود، خودش را سرگرم می‌کند. بسیاری از نوزادان در این سن دوست دارند راست بنشینند، زیرا می‌خواهند ببینند که در اطرافشان چه می‌گذرد و در ‌‌نهایت خودش تشخیص می‌دهد که آیا آمادهٔ انجام این کار است یا خیر. اگر نوزادتان نتواند صاف بنشیند و به جلو یا پهلو خم می‌شود، ماهیچه‌های او هنوز برای انجام این کار به اندازه کافی قوی نشده‌اند.

 

نوشته های مشابه
از خواب بیدار شدن نوزاد در صبح زود
رشد کودک از تولد تا یک سالگی
مکعب بازی کودکان، سرگرمی خلاقانه

لینک اینستاگرام:
https://www.instagram.com/p/Bhypk-5lfqS/