رشد کودک از تولد تا یک سالگی

مراحل رشد ذهنی و حرکتی نوزاد از تولد تا یک سالگی

سال اول زندگی، زمان بروز تغییرات بسیار زیادی در نوزاد است. رشد کودک از تولد تا یک سالگی بسیار شگفت آور است.کودک در این سال به تواناییها و اهداف دور از دسترسی نایل می آید و از آن جا که معلومات و اکتشافاتی که در این سن به آنها دست می یابد بر دو جنبه ی حس و جسم استوار است، این مرحله را مرحله حسی – ابزاری گویند. تحقیق در مورد رشد و تکامل کودک نشان می دهد در این سن بازی با کودک نه تنها مجاز است، بلکه اکیدا توصیه هم می شود. ولی شما نکاتی را هم باید رعایت کنید.

نکاتی از قبیل این که در این مدت یعنی از تولد تا یک سالگی او نمی تواند مدت زمان زیادی را روی یک مسئله تمرکز داشته باشد. مراحل رشد ذهنی و حرکتی نوزاد نشان می دهد،  وقت مناسب بازی وقتی است که او خوابش نیاید، گرسنه نباشد و در یک حالت آرام به سر برد. در ضمن، هیچ وقت نباید او را به زحمت بیندازید؛ در اصل اوست که باید وقت مناسب را در اختیار شما قرار دهد.

شما هم باید مترصد این زمان ها باشید تا بهترین وقت را برای بازی او انتخاب کنید. کودک اگر صورت کسی را که صحبت می کند مشاهده کند، بهتر می تواند با او ارتباط برقرار یا بازی کند. پس همواره رو به روی او باشید و توجه او را جلب کنید. این را بدانید که کودک شامه ی بسیار تیزی در درک حالات روحی و روانی شما دارد و خیلی زود از حالات شما متأثر می شود.

پس تنها در حالتی با او بازی کنید که از نظر عصبی شاداب و آماده باشید. سال اول – از نظر یادگیری – دوره ای پربار است و حساسیت این سن هم بسیار بالاست. ما باید بدانیم کودکی که اعتماد به نفس ندارد، حتماً احتیاجاتی دارد. احتیاجاتی از قبیل صمیمیت، دوست داشتن، مهربانی، نظم، آرامش و آگاه سازی.

 توسعه رفتار اجتماعی و عاطفی  نوزادان

رشد نوزاد از تولد تا یک سالگی

همه نوزادان حسی در خود دارند که به کمک آن، فرد آشنا مانند یکی از والدین خود را شناسایی نموده و در کنار او احساس آرامش می‌کنند؛ به عنوان مثال، یک  نوزاد زمانی که گریه می‌کند، با نزدیک شدن یکی از والدین یا با شنیدن صدای مادر خود احساس آرامش نموده و به آن عکس‌العمل نشان می‌دهد.
در واقع، نوزادان در پایان ماه دوم از زندگی خود، والدین خود را شناخته و متوجه می‌شوند که آن‌ها مراقب اصلی او می‌باشند. ولی در دو ماه بعد،  نوزاد به افرادی که با او ارتباط نزدیکی دارند، نظیر پدربزرگ و مادربزرگ یا خواهر و برادر خود نیز لبخند زده و با شنیدن صدای آن‌ها نیز احساس آرامش می‌کند. ولی بیشتر نوزادان چهار ماهه، با افراد ناآشنا نیز ارتباط برقرار نموده و به آن‌ها هم لبخند می‌زنند.

ولی با گذشت شش ماهگی،  نوزاد به چهره‌های ناآشنا نیز عکس‌العمل نشان داده و ناراحتی خود را با بودن در اطراف افراد غریبه ابراز می‌کنند. این اتفاق درست زمانی است که شما متوجه رشد ویژگی‌های رفتاری منحصر به فرد در  نوزاد خود می‌شوید، زیرا  نوزاد در این دوره می‌تواند با نشان دادن خجالت، تحریک‌پذیری و آرام بودن، خود را به عنوان موجود طبیعی به اطرافیان بشناساند.
با ورود به هشت ماهگی از زندگی،  نوزاد متوجه می‌شود که چهره آشنای والدین حاکی از گرمی و امنیت در زندگی او است. به همین دلیل نوزادان بین هشت تا ۱۲ ماه، در هنگام جدا شدن از والدین دچار اضطراب شده و گریه می‌کنند، زیرا دوست دارند پدر و مادر همیشه در معرض دید آن‌ها بوده و برای آن‌ها ایجاد آرامش کنند. همچنین، با گذشت زمان و اتمام یک سالگی،  نوزاد یاد می‌گیرد در تنهایی به چیزهای ترسناک یا غریبه عکس‌العمل نشان داده، اما در کنار والدین به راحتی با آن‌ها کنار بیاید.

به همین دلیل، یک  نوزاد ۱۲ ماهه در برابر افراد غریبه مقاومت نشان داده و دوست ندارند در آغوش آن‌ها وقت بگذراند، زیرا او هنوز یاد نگرفته است که به افراد دیگر اعتماد کرده و رفتارهای عاطفی از خود بروز دهد.بنابراین، به عنوان والدین یک  نوزاد همیشه او را تحت نظر داشته و میزان رشد بدن فرزند خود را از لحاظ جسمی و روحی بررسی کنید. اما، به یاد داشته باشید که میزان این نقاط عطف در هر  نوزاد متفاوت از سایرین می‌باشد.
بنابراین بسیار مهم است که صبور بوده و بدانید که می‌توانید با انجام برخی فعالیت‌ها و بازی‌ها، نقش مهمی در رشد فرزند خود ایفا کنید تا مطمئن شوید که  نوزاد شما در زمان مناسب، به این نقاط عطف دست یافته است. بنابراین، برای رشد نوزادان لازم است با انجام بازی‌های مختلف، با آن‌ها ارتباط برقرار کرده و رشد عاطفی و اجتماعی آن‌ها را تضمین کنید.

 حس شنوایی نوزاد

رشد کودک از تولد تا یک سالگی

به خاطر داشته باشید که نوزادان از بدو تولد می‌توانند صداها را بشنود؛ از این رو وقتی صدای والدین خود را می‌شنود، آرامش یافته و زیاد گریه نمی‌کنند. ولی پس از گذشت دو ماه، آن‌ها سر خود را به سمت منبع صدا تغییر داده و نسبت به هر صدایی عکس‌العمل نشان می‌دهند؛ هر چند ممکن است حرکت سر در جهت دقیق صدا نباشد، اما تقریباً نزدیک به آن خواهد بود.
در پایان ماه سوم از زندگی، اکثر  نوزادان می‌توانند منشأ صدا را پیدا کرده و در شش ماهگی، توانایی آن را دارد که نه تنها به سمت منبع صدا نگاه کنند، بلکه در بیشتر موارد به آن پاسخ هم خواهند داد. این نقطه از نقاط عطفی مهم در رشد  نوزاد بوده و نشان‌دهنده سلامت او می‌باشد.
در پایان نه ماهگی هم به دلیل این که مغز  نوزاد رشد کاملی یافته است، او می‌تواند صداها را بهتر پردازش کرده و بشنود. جالب است بدانید که این نقطه عطف، به فرزند شما این امکان را می‌دهد تا صداهای شنیده‌ شده را کم کم تقلید کند. پس از پایان ۱۲ ماهگی، مهارت‌های شنوایی  نوزاد پیشرفت خوبی داشته و او می‌تواند چند صدای منحصر به فرد را که شامل صدای والدین و افراد آشنا است، به راحتی تشخیص دهد.

 تولید صدا توسط نوزادان

رشد کودک از تولد تا یک سالگی

به خاطر داشته باشید که تا دو ماهگی، نوزاد شما قادر نخواهد بود هیچ گونه صدای بلند و خشنی را از خود تولید کند. اما در پایان ماه سوم از زندگی، با توجه به رشد بندهای صوتی، او می‌تواند طیف وسیعی از انواع صداهای مختلف را تولید کند. اکثر نوزادان در پایان ماه چهارم از زندگی خود، شروع به حرف زدن کرده و  صداهای واضح و ساده‌ای مانند “آه”، “ا” و ” اوه” را از خود تولید می‌کنند.
میزان این صداها در طول دو ماه بعد افزایش یافته و در پایان شش ماهگی،  نوزاد می‌تواند صداهایی بلند مثل “آوو” یا “ای آآ” را از خود تولید کند. بیشتر نوزادان قادر خواهند بود کلمات مخفی مانند “مه ، “ده” و “به” را به راحتی تلفظ نموده و در پایان ماه هشتم از زندگی خود، شروع به گفتن کلماتی مانند  “ماما” و “دد” بکنند. اما، یادتان باشد که شما نمی‌توانید معنی بیشتر کلمات فرزند خود را تشخیص دهید.
در پایان ماه نهم از زندگی،  نوزاد سعی می‌کند تا کلماتی را که از پدر، مادر و اطرافیان می‌شنود، تقلید کند، اما قادر به تلفظ درست و کامل آن‌ها نخواهد بود. ولی در ۱۲ ماهگی، او به طور واضح کلمه “مامان” و “بابا” را تلفظ نموده و از کلمات اساسی مانند “نه” و “برو” بیشتر استفاده می‌کند.
همان‌طور که نوزادان رشد کرده و رفلکس دوره تولد خود را از دست می‌دهند، شروع به کنترل حرکت‌های بدن خود نموده و در این دوره، چندین مورد از جنبش‌های مختلف نوزادی را یاد می‌گیرند که بیشتر این حرکات همراه با صحبت کردن هستند.

میزان رشد نوزاد تا یک سالگی

جالب است بدانید که روند رشد کنترل دست‌ها در نوزادان و هماهنگی آن با چشم‌ها بستگی به قدرت بدنی و میزان رشد عضلات آن‌ها دارد که با عنوان “رفلکس درک طلایی” در نوزادان شناخته می‌شود؛ این تغییرات در رشد مهارت‌های فیزیکی  نوزاد نقش به سزایی ایفا می‌کند.
حتماً در هنگام تولد فرزند خود متوجه شده‌اید که این نقطه عطف بسیار کمرنگ بوده و نوزاد، تمام وقت دست‌های خود را تنها بر روی سینه خود قرار می‌دهد.

این درک نوزادان ناپایدار بوده و در دنیای واقعی، پس از گذشت شش ماه، خود به خود ناپدید می‌شود. در طی شش ماه اول زندگی، ۱۵ رفلکس درکی نوزادان به پایان رسیده و با حرکات دیگر بدن جایگزین می‌شود.
در واقع، در این دوره،  نوزاد می‌تواند با استفاده از انگشتان خود، یک شی را از روی سطح صاف بردارد. در اواخر هفت ماهگی،  نوزاد در نقاط ناهموار و دارای دست‌انداز هم می‌تواند با استفاده از انگشت شست و انگشت اشاره، یک شی کوچک را از روی زمین برداشته و مورد استفاده قرار دهد.

با گذشت زمان و در نه ماهگی، حرکات انگشتان دست نوزاد ​​کامل شده و او می‌تواند با استفاده از نوک انگشت اشاره و انگشت کوچک، برای برداشتن اشیا خیلی کوچک از سطح ناهموار هم اقدام نماید. بالا رفتن این درک در نوزادان، آن‌ها را در برداشتن و خوردن غذاهای زیردانه مانند برنج با انگشتان دست یاری خواهد نمود. در نهایت، به مرور زمان و در ۱۲ ماهگی،  نوزادان از انگشتان دست خود به عنوان یک چنگال پیچیده استفاده نموده و می‌توانند اشیا مختلف را بین انگشت شست و انگشتان دیگر گرفته و با آن بازی کنند.

معمولاً از پایان دو ماهگی، نوزادان سالمی که رشد کافی داشته باشند، می‌توانند با حمایت پدر و مادر و سایر وسایل کمکی، در حالت نشسته قرار گیرند. ولی فراموش نکنید که  نوزاد فقط در پایان چهار ماهگی خود می‌تواند به خوبی و با حمایت تنها پشت بدن، تعادل خود را حفظ نموده و بنشیند، زیرا در این دوره از زندگی، عضلات گردن او به اندازه کافی قوی شده و مانع از انجام هرگونه حرکت ناگهانی این ناحیه از بدن نوزادان می‌شود.

پس از شش ماهگی، اکثر  نوزادان می‌توانند بدون حمایت دیگران نشسته و با ورود به نه ماهگی از زندگی خود، می‌توانند به راحتی موقعیت نشستن خود را برای مدت طولانی هفت تا ده دقیقه ادامه دهند. با تکمیل ده ماهگی نوزاد، او می‌تواند در حال قرار گرفتن بر روی شکم نیز تغییر موقعیت داده و بنشیند. در نهایت، در پایان سال اول زندگی، کار نشستن نوزاد در هر موقعیتی مانند ایستاده و خوابیده بسیار آسان می‌شود.

 خزیدن نوزادان

زمانی که نوزادان بتواند سر خود را بالا برده و برای مدت کوتاهی در همان موقعیت نگه دارند، وارد مرحله دوم از زندگی خود شده  و برای بهبود برخی از مهارت‌های زندگی آماده می‌شوند که عمل “خزیدن” یکی از اولین مهارت‌های دوره دوم از زندگی هر نوزاد سالمی است.
البته برخی از نوزادان ممکن است عمل خزیدن بین هفت تا نه ماهگی از زندگی خود آغاز کنند. با این حال، این مهارت، معمولاً در پایان ماه نهم از زندگی نوزادان کامل شده و  نوزاد با انجام عمل خزیدن، عضلات بدن خود را تقویت می‌کند تا همه اعضای بدن او به اندازه کافی رشد کرده و قوی شوند.

ایستادن نوزادان بر روی پاهای خود

جالب است بدانید که معمولاً  نوزاد زمانی می‌تواند بدن خود را در موقعیت عمودی نگه دارد که وزن او به طور نسبی بالا رفته و  پاها تحمل این سنگینی را داشته باشند. ولی بیشتر نوزادان در چهار ماهگی می‌توانند با کمک اطرافیان، برای مدت خیلی کوتاهی بر روی یک سطح سفت بایستند، اما خیلی زود پاهای خود را خم کرده و تعادل خود را از دست می‌دهند.
ولی در پایان شش ماهگی از زندگی نوزادان، آن‌ها می‌توانند با حمایت پدر و مادر خود به حالت عمودی قرار گرفته و با پاهای خود، عمل راه رفتن دروغین را تقلید کنند. در پایان ماه نهم،  نوزاد می‌تواند با کمک گرفتن از یک جسم ثابت، به حالت ایستاده، در یک محل قرار گیرد.
در نهایت، ۱۲ ماهگی دورانی است که  نوزاد می‌تواند بدون حمایت دیگران روی پاهای خود ایستاده و در برخی موارد، موقعیت بدن خود را در حالت ایستاده تغییر دهد. این حرکات، بعد از گذشت مدت کوتاهی به او اجازه خواهد داد تا بدون حمایت دیگران، چند گام را به تنهایی برداشته و نشان دهد که بهبود قابل توجهی در رشد عضلات بدن خود داشته است.

نوشته های مشابه
رشد کودک در چهار ماهگی
رشد کودک از یک تا دو سالگی
رشد کودک از نه ماهگی تا یک سالگی

لینک اینستاگرام:
https://www.instagram.com/p/BjxB3-BlFkn/?