تقویت مهارت های فرزند پروری – خطاهای فرزند پروری

آیا می دانید خطاهای فرزند پروری والدین کدامند

فرزند پروری والدین نیاز به فرهنگ سازی دارد. مادران و پدران ما بچه‌دار می‌شوند در حالی که مهارت های فرزند پروری را یاد نگرفته‌اند. هر پدر و مادری فرزندش را به شکلی که دوست دارد و شاید آنچه آرزوی خودش بوده ،می بیند و بر این نگرش درست یا نادرست خود اصرار هم دارد. این تصور نادرست که هر فرزندی باید شبیه پدر و مادرش باشد، بسیار رایج است اما باید در نظر داشت که محیط خانواده تنها عامل شکل گیری شخصیت فرزندان نیست .

در پارک، مهمانی و حتی خانه، گاهی خطاهای فرزندان را به هیچ می انگاریم و گاهی این قدر زیاده روی می کنیم که از کاه کوه می سازیم. فرزندان ما هنگامی که کودک هستند رفتارهای کودکانه ای دارند که نباید به آنها زیاد خرده بگیریم نه آنها را زیاد لوس کنیم و نه اینکه از رفتارهای نادرستی که انجام می دهند بگذریم.

برخی از رفتارها هستند که باعث می شود تربیت فرزندان به طرق نادرستی شکل بگیرد مثلا هنگامی که به فرزندان می گوییم تو بدی، این در حالی است که ما متوجه سخنی که می گوییم نیستیم، فرزندان کار بد انجام می دهند ولی اصلا بد نیستند و این موضوع باعث می شود که تفسیر نادرستی در ذهن کودکان نقش ببندد که آنها همیشه آدم های بدی هستند و هیچ کس نباید به آنها نزدیک شود.

تقویت مهارت های فرزند پروری

• وقتی که از کودک انتظار داشته باشیم که بفهمد ما از او چی می خواهیم اما از خودمان انتظار نداشته باشیم که واضح و درست حرف بزنیم اینجا خطا کرده ایم، گاهی این خطاها را می توان نادیده گرفت اما گاهی برخی از همین خطاها باعث رفتارهای نادرست دیگری در نوجوانی می شود.
• خطای نادیده گرفتن یکی دیگر از خطاهایی است که ممکن است وجود داشته باشد؛ وقتی بچه را نمی بینیم، وقتی احساس، سلیقه و علاقه او را نمی بینیم، مرتکب خطای نادیده گرفتن شدیم و این موضوع هم باعث سرخوردگی کودک می شود.
• خطای دخالت یکی دیگر از موضوعاتی است که والدین باید به آن توجه کنند؛ وقتی پدر و مادر دچار این خطا می شوند که در حریم فرزندشان دخالت کنند.
• هرنوع برچسبی خوب یا بد، منفی یا مثبت، تنبل، شاگرد، پادو، مهمان و شازده کوچولو و… همه این برچسب ها عوارض منفی دارند چون واقعی نیستند.
• خطای مقایسه کردن، نوع دیگری از خطاها است که والدین انجام می دهند. کودکان خودتان را با کسی مقایسه نکنید، هر کسی ویژگی های خاص خودش را دارد و قرار نیست همه شبیه هم باشند.

آیا می دانید مهارت های فرزند پروری کدامند

• تربیت ضد‌ و نقیض
  از جمله مهارت های فرزند پروری این است که بدانیم وقتی کودکان بدانند از آنها چه توقعی دارید، خیلی خوب کار‌ها را انجام می‌دهند، مثلاً می‌دانند که زمان حمام کردن یا رفتن به رختخواب است یا حتی اگر کاری را انجام ندهند، چه برخوردی با آنها می‌شود. آیا عکس‌العمل شما در مواجهه با این رفتار آنها همیشه متغیر است؟ یا همیشه یک جور واکنش‌ نشان می‌دهید و قانون را همیشه قانون می‌دانید؟ هر چقدر رفتار‌های شما سازگارانه و قابل پیش‌بینی باشد، احتمال انعطاف‌پذیری کودک و سازگاری او با شما بیشتر خواهد شد.

•  محبت افراطی
  ممکن است والدین تصور کنند که باید نهایت لطف و محبت را به فرزند خود داشته‌ باشند به این منظور به تمامی خواسته های آن‌ها هرچند غیرمنطقی پاسخ مثبت می‌دهند و یا برای اینکه آن‌ها دچار استرس نشوند در محیط تربیتی قانون وضع نمی‌کنند و هیچ محدودیتی برای فرزند خود قائل نیستند. گاهی ممکن است یکی از والدین بخواهد محدودیت‌هایی تعیین کند ولی والد دیگر مانع می‌شود. این نوع تعامل با کودک خود منجر به شکل‌گیری بد رفتاری در کودک و یا تشدید بدرفتاری های قبلی می‌شود و اصطلاحا کودک” لوس” بار‌ می‌آید.

داشتن قوانین و وضع محدودیت‌های منطقی و متناسب با سن، برای کودک می تواند منجر به احساس امنیت بیشتر در او شود. نشان‌ دادن محبت و ابراز دوست داشتن نسبت به کودک از اصول اساسی و اولیه فرزند پروری است که باید در مورد همه‌ی کودکان و نوجوانان انجام شود ولی این به‌معنی افراط در محبت نیست.

محبت کردن به این معنی نیست که ما تمامی ناملایمات را از سر راه کودک برداریم و فضایی عاری از استرس را برای کودک فراهم نمائیم بلکه لازم است در عین محبت کردن، امکان مواجهه کودک با ناملایمات معمول زندگی و تجربه‌ی درجاتی از ناکامی را برای وی فراهم سازیم. این تجربیات می‌تواند منجر به رشد توانائی کودک برای سازگاری بیشتر شود. البته در این موارد باید به سن کودک و توانائی‌های ذاتی وی برای تحمل استرس نیز توجه نمود.

• عذرخواهی بیش ‌از حد
  یکی دیگر از خطاهای فرزند پروری والدین ، عذرخواهی بیش از حد از فرزندشان است. هرچند در سمت مقابل والدینی قرار دارند که معتقدند نباید از فرزندشان عذرخواهی کنند. هر دو سوی این رفتار اشتباه است. عشق و محبت به این معنی نیست که فکر کنیم در مورد فرزندمان همواره کوتاهی کرده‌ایم. اگر واقعا آزارشان دادیم و یا خطائی مرتکب شده‌ایم مثلا قضاوت نادرستی در مورد آن‌ها کرده‌ایم که بعدا متوجه شدیم درست نبوده‌است خوب است عذرخواهی کنیم. هنگام عذرخواهی توضیحات اضافه ندهید و برای جبران اشتباه خود برای آن‌ها چیزی نخرید.

•  آسان‌گیری بیش از حد
  یکی دیگر از خطاهای فرزند پروری والدین این است که برخی والدین کمک‌های بیهوده به کودک می‌کنند مخصوصاً وقتی در حال انجام کاری است که کمی انجامش برای او دشوار است. قبل از اینکه به کمک کودک بروید، توجه کنید که با کمک به او و تکمیل پازل یا انجام کار‌ها و مرتب کردن اتقاق یا جمع کردن کمدش، ممکن است غیر مستقیم پیامی مبنی بر اینکه نمی‌تواند به تنهایی کارش را تمام کند، به او بفرستید.

به عبارت دیگر، توانایی انجام کار‌های خود را ندارد. والدینی که زیاد به فرزند خود در انجام کارهایشان کمک می‌کنند، ممکن است باعث دست و پا چلفتی بار آمدن کودک خود شوند و او را به خود وابسته کنند. باید به کودک آموزش داد نه اینکه کار‌های او را انجام دهیم. این کار حتی باعث بحث و کشمکش بین والدین و فرزند می‌شود.

• حفظ نکردن حد و مرز‌ها و حریم خصوصی خود
  داشتن حریم خصوصی یکی از نیازهای اساسی افراد است. لازم است والدین برای خود حریم خصوصی داشته‌باشند و حد و مرز‌های آن را برای کودک مشخص کنند. مثلا لازم است وسایل شخصی شان قابل دسترسی برای کودکانشان نباشد، زمان‌هایی برای پرداختن به فعالیت‌های مورد علاقه خود و همسرشان داشته‌باشند.

برخی والدین بین حریم خصوصی خودشان و فرزندشان مرزی قائل نیستند، اوقات خصوصی برای خودشان ندارند و هرگاه بخواهند با همسرشان دو نفره گفتگو یا تعامل کنند کودک شان در کنار آن‌ها حضور دارد و در برخی موارد نیز کودک جریان تعامل دو نفره را برهم می زند. این یکی از خطاهای فرزند پروری والدین شایع میان والدین است. اگر شما تمام وقت‌تان را به کودک‌تان اختصاص دهید دیگر وقتی برای پرداختن به نیاز‌های خود نخواهید داشت و دچار مشکل خواهید شد. بنابراین لازم است این حد و مرزها مشخص باشد و وقتی کودک بزرگتر شد خود او نیز می‌تواند حریم خصوصی برای خودش داشته باشد.

• مقابله به مثل
  کودکان هم دچار خشم و غضب می‌شوند و در این مواقع سعی برای صحبت با آنها بی‌فایده است. بنابراین لجبازی و مقابله به مثل با آنها نادرست است. وقتی در فروشگاه ایستاده‌اید و به فرزندتان که روی زمین نشسته و جیغ می‌کشد نگاه می‌کنید، در حالی که نگاه مردم روی شماست، لحظه به لحظه فشار خونتان بالا می‌رود و بسیار سخت است که آرامش خود را حفظ کنید، اما از دست دادن کنترل باعث بدتر شدن شرایط پراسترسی می‌شود که در آن قرار دارید. کمی به خود زمان بدهید تا آرامش تان را به دست آورید.

در غیر این صورت و با تخلیه عصبانیت خود بر سر کودک، نه فقط احساس گناه و عذاب وجدان خواهید کرد بلکه به ضرر کودکتان هم عمل کرده‌اید. همانطور که کودکتان جیغ می‌کشد، با حفظ آرامش، اشک او را پاک کنید. گاهی بهترین روش، نادیده گرفتن رفتار کودک است. وانمود کنید هیچ کاری انجام نمی‌دهد و رفتار نادرستش را نادیده بگیرید. وقتی فرزندتان بفهمد با جیغ کشیدن شکلات دیگری نخواهد گرفت یا نمی‌تواند توجه شما را جلب کند، خودش از فریاد کشیدن خسته خواهد شد.

• نادیده گرفتن احساسات کودک
  برخی والدین برای اینکه کودک احساسات منفی را تجربه نکند بمحض اینکه کودک ابراز ناراحتی می کند به سرعت احساس ناراحتی او را انکار می کنند و به او اعلام می کنندکه که چیزی نیست و سعی میکنند سریعا او را خوشحال نمایند. مثلا به کودکی که بخاطر خستگی و خواب الودگی نق می زند می‌گویند که چیزی نیست و سعی می کنند به سرعت او را خوشحال کنند. این یکی از خطاهای فرزند پروری والدین است که امکان بروز هیجان را از کودک گرفته و در عین‌حال به کودک اجازه‌ نمی دهد که خودش این هیجان را مدیریت کرده و برای رفع آن تلاش کند.

در این شرایط باید احساس واقعی کودک را به او انعکاس داد و او را راهنمائی کرد تا خودش راه کاهش احساس منفی اش را پیدا کند و می توان به او گفت‌: من متوجه شدم که تو الان ناراحتی و به نظر می رسد خسته‌شده‌ای فکر می کنی چطور می توانی احساس ناراحتی و خستگی تو برطرف کنی ؟ اگر کودک چیزی نگفت آنگاه می توان به او روش رفع خستگی که همانا خوابیدن است را معرفی نمود.

• توضیح واضحات
  صحبت با کودکان خوب است اما توضیح دادن زیاد، درست نیست. وقتی مادر به کودکش که قبل از ناهار درخواست کلوچه می‌کند، فقط می‌گوید «نه» کودک نق می‌زند و غرغر می‌کند اما اگر مادر شروع کند به توضیح اینکه خوردن کلوچه باعث می‌شود دیگر نتوانی غذا بخوری، غذا امروز خیلی خوشمزه و مقوی است و… کودک بالاخره کلوچه را می‌گیرد. احتمالا مادر آن را از دست کودک می‌گیرد و سعی می‌کند دوباره برای کودک گریانش توضیح دهد و کار بالا می‌گیرد. باید توجه کنیم که کودکان، بزرگسالی با جثه کوچک نیستند.

آنها متوجه قانون می‌شوند اما از توضیحات اضافی سردر نمی‌آورند و این کار جز سردرگم و گیج کردن آنها نتیجه‌ای ندارد. بهترین راه آن است که به کودک بیش از حد توضیح ندهید و با او تماس چشمی برقرار نکنید. اگر کودک نافرمانی کرد، به او هشدار کلامی کوتاه دهید یا تا ۳ بشمارید. به احتمال زیاد کودک منصرف می‌شود. اگر این‌طور نشد، آرام باشید و با هشدار کلامی کوتاه دیگری دوباره به او فرصتی بدهید.

نوشته های مشابه
گفتگوی میان والدین و کودک
نحوه پاسخ والدین به پرسش های کودکان
نه گفتن کودک به والدین
اختلاف نظر والدین در تربیت کودک

لینک اینستگرام:
https://www.instagram.com/zarafeyejadooyi/